We steunen slachtoffers van online seksueel misbruik

Online seksueel misbruik


Eén op de twee jongeren in Nederland tussen de 12 en 25 jaar krijgt te maken met online seksueel misbruik of online seksuele intimidatie. Maar weinig slachtoffers komen bij de hulpverlening in beeld. Ze hebben vaak het gevoel dat er toch niets meer gedaan kan worden en durven er met niemand over te praten. En zo blijven ze rondlopen met gevoelens van schuld, schaamte en angst.

Boog Lichtblauw
Boog Lichtblauw
Boog Lichtblauw

Waarom dit programma?

Jaarlijks maken honderdduizenden mensen, waaronder voor een groot deel jongeren en kinderen, online seksueel misbruik mee, zoals grooming, sextortion en seksuele deepfakes. Eenmaal online, gaan de beelden nooit meer weg. Slachtoffers leven in voortdurende angst of en wanneer weer een foto of filmpje van ze opduikt. Daarnaast eindigt online seksueel misbruik steeds vaker in fysiek seksueel misbruik.

Grote behoefte aan steun uit de omgeving

Per jaar worden in Nederland tussen de 700.000 en 800.000 jongeren slachtoffer van online seksueel misbruik en seksuele intimidatie. Terwijl de aantallen stijgen, durft maar een klein deel van de jongeren hierover te praten. Een nog kleiner percentage van de slachtoffers komt bij de hulpverlening in beeld. Jongeren hebben het gevoel dat er niets aan te doen valt en worden in de greep gehouden door onder andere gevoelens van schuld, schaamte en angst. Uit onderzoek blijkt dat ze de grootste behoefte hebben aan informele hulp, zoals begrip, erkenning en steun vanuit hun directe omgeving.

 

Wat willen we bereiken?

Wanneer je online seksueel misbruik of seksuele intimidatie meemaakt, verdien je erkenning en steun zónder oordeel van je omgeving. En als het nodig is, de juiste professionele hulp. Hiervoor zetten we ons op verschillende manieren voor in:

Kennis verspreiden en taboe doorbreken

We delen kennis over online seksueel misbruik in al zijn vormen. Bij hulpverleners, ouders, docenten en jongeren zelf. Met die kennis willen we het taboe doorbreken en te komen tot een ‘no blame-no shame’ cultuur. Een maatschappij waar de schuld niet gelegd wordt bij de slachtoffers, maar bij de daders. Ook verlagen we zo de drempel tot gespecialiseerde hulpverlening. Verder doen we onderzoek naar de aard en omvang van online seksueel misbruik en naar wat jongeren écht nodig hebben om het leven weer op te pakken.

Ontwikkelen innovatieve hulpverlening

We ontwikkelen  innovatieve hulpverlening die aansluit bij de behoeften van jongeren. Zoals ons online platform WTFFF!?
Wat we belangrijk vinden: we praten niet over jongeren, maar met ze. In de ontwikkeling van onze projecten zijn jongeren altijd nauw betrokken.

Daarnaast ondersteunen we projecten en initiatieven van onze partners, zoals het Centrum Seksueel Geweld, Fier, Helpwanted en Offlimits. 

Agenderen van de problematiek

Online seksueel misbruik is een urgent maatschappelijk probleem waar we niet van weg mogen kijken. Daarom spreken we ouders, docenten, hulpverleners, overheid én samenleving aan om in actie te komen. Jongeren hebben recht op steun uit hun omgeving, goede voorlichting en hulp die bij hen past. Ze moeten zelf grip krijgen op hun herstel. Online veiligheid moet een vaste plek krijgen in het onderwijs en het onderwerp moet blijvend aandacht krijgen in beleid en samenleving.

Wat hebben we al bereikt?

Platform voor en door jongeren WTFFF!?

In 2022 startten we met het speciale platform WTFFF!? voor en door jongeren die te maken hebben gehad met online seksueel misbruik. Al vele jongeren hebben sinds de start van het platform hier informatie, hulp of ervaringsverhalen gevonden. Inmiddels is het platform uitgebreid met een schrijftool, verschillende lespakketten en een speciale oudermodule.

Samenwerking KPN – Stukje van mij

Ook was Fonds Slachtofferhulp betrokken bij ‘Stukje van Mij’, een nummer van MEAU, met steun van KPN. ‘Stukje van Mij’ gaat over de impact van online shaming en victim blaming en laat zien dat het probleem begint bij de persoon die zonder consent een intieme foto doorstuurt. Het is nooit jouw schuld wanneer jouw foto wordt verspreid, je wordt bedreigd, afgeperst of misbruikt met gebruik van intieme beelden.

Nieuwe behandelmethode

Psychotraumatherapeut Rik Knipschild, klinisch psycholoog en onderzoeker Iva Bicanic en cognitief gedragstherapeutisch werker Margot Buschers hebben een behandelmethode ontwikkeld voor jongeren tussen de 12 en 21 jaar. De behandelmethode richt zich op het psychische, fysieke en maatschappelijke herstel van jongeren die met online seksueel misbruik te maken krijgen. Er is een stappenplan ontwikkeld, zodat jeugdhulpverleners, politie, leerkrachten en jongeren, samen met hun ouders, weten wat ze van A tot Z kunnen doen. De behandelmethode is door Fonds Slachtofferhulp gefinancierd en uitgegeven.

Projecten

Om onze doelstellingen te bereiken, voeren we verschillende projecten uit:

WTFFF!? - Een platform voor en door jongeren, over online seksueel misbruik

Jongeren die online seksueel misbruik meemaken gaan in de meeste gevallen niet op zoek naar hulp. Ze weten vaak niet dat wat zij meemaken ‘online seksueel misbruik’ is. Ze hebben het gevoel dat er niets aan te doen valt en ervaren intense gevoelens van schuld, schaamte en eenzaamheid.

Onderzoek: hulpzoekgedrag onzichtbare slachtoffers van online seksueel misbruik

In Nederland wordt er nog te veel in het duister getast als het gaat om de omvang en het aantal slachtoffers van online seksueel misbruik. Daarom startte het NSCR in het najaar van 2021, met medefinanciering van Fonds Slachtofferhulp, een meerjarig onderzoek naar het hulpzoekgedrag van de onzichtbare slachtoffers van online seksueel misbruik.

Een lespakket over online seksueel misbruik voor de middelbare school

Fonds Slachtofferhulp en Schoolblocks hebben een bewezen effectieve les ontwikkeld over online seksueel misbruik. De les is gebaseerd op het jongerenplatform WTFFF!? – ontwikkeld vóór en dóór jongeren – van Fonds Slachtofferhulp.

Voor professionals

Ben jij een professional en wil je op het gebied van online seksueel geweld, of op een ander gebied met ons samenwerken? Bezoek dan onze speciale pagina ‘voor professionals’.

Fonds Slachtofferhulp

Steun het programma seksueel geweld

Nieuws

Samen voor een veilig internet voor jongeren

Fonds Slachtofferhulp, Rutgers, Soa Aids Nederland en KPN slaan de handen ineen tegen online grensoverschrijding bij jongeren. Met #BeterInternet ondersteunen we gezamenlijk ouders, scholen en jongeren bij het creëren van een veilige en plezierige online omgeving en helpen ze hen wanneer het toch misgaat.

Altijd beschikbaar: online zelfhulp na seksueel geweld

Een nare seksuele ervaring kan alles op z’n kop zetten. Je gevoelens, gedachten en vertrouwen raken vaak uit balans. Hulp vragen is dan niet altijd makkelijk – schaamte, schuld of angst kunnen in de weg staan. Daarom lanceert Centrum Seksueel Geweld (CSG) met steun van Fonds Slachtofferhulp een online zelfhulpomgeving die gratis en anoniem toegankelijk is voor iedereen die hiermee te maken heeft gehad. Geen wachtlijsten, geen verplichtingen – wél steun, erkenning en informatie.

In gesprek met CSG-oprichter Iva Bicanic

We hebben met moeite een gaatje gevonden in de overvolle agenda van Iva Bicanic. Maar als we haar spreken, blijkt al snel dat zelfs dit gaatje eigenlijk te klein is. De gedrevenheid van de klinisch psycholoog en oprichter van het landelijk Centrum Seksueel Geweld is voelbaar in elk woord. Ze wil zo veel mogelijk mensen helpen, zoveel mogelijk onwetendheid wegnemen en vooral slachtoffers een stem geven. Foto: Mariël Kolmschot, Studio Walpot