Alcohol en drugs in het verkeer

Uit cijfers blijkt dat in 2015 naar schatting 12 tot 23 procent van de verkeersdoden in Nederland het gevolg was van alcoholgebruik. Dat komt neer op zo’n 75 tot 140 verkeersdoden. 75 tot 140 mensen die onnodig in het verkeer zijn gestorven. En dat gebeurt elk jaar weer. (bron: SWOV)

Besluit alcohol drugs en geneesmiddelen in het verkeer

In de Wegenverkeerswet staat in artikel 8 opgenomen dat rijden onder invloed strafbaar is. Ook staat er in dit artikel uitgelegd wat de limieten zijn voor het gebruik van alcohol in het verkeer. Welke middelen allemaal verboden zijn te gebruiken in het verkeer en welke hoeveelheid hiervan, is vastgelegd in het ‘Besluit Alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer’. Hierin staat ook welke onderzoeken er allemaal precies gedaan mogen worden om alcohol- en middelengebruik in het verkeer op te sporen.

In de zomer van 2020 kwam de overheid met het voorstel om het gebruik van lachgas strafbaar te stellen door het op te laten nemen in lijst II van de Opiumwet. Wij hebben als Fonds in ons advies op dit voorstel gepleit om lachgas tevens te laten opnemen in het ‘Besluit Alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer’, zodat het gebruik van lachgas in het verkeer ook strafbaar wordt. Klik hier voor ons volledige advies.

Limiet alcohol in het verkeer

In Nederland kennen we een onderscheid tussen beginnende bestuurders en ervaren bestuurders. Beginnende bestuurder ben je de eerste vijf of zeven jaar na het behalen van je eerste rijbewijs. Als je je AM-rijbewijs (bromfiets, scooter, speed-pedelec, snorfiets en brommobiel) hebt gehaald op je 16^e of 17^e, dan ben je de eerstvolgende zeven jaar beginnende bestuurder. Haal je tevens je autorijbewijs op je 17^e of later? Dan ben je de daaropvolgende vijf jaar beginnend bestuurder. Na het verstrijken van deze jaren, word je automatisch aangemerkt als ervaren bestuurder.

Beginnende bestuurder

Voor beginnende bestuurders gelden strengere regels dan voor ervaren bestuurders. Zo ook op het gebied van alcohol. Als beginnende bestuurder is een alcoholpromillage van 0,2 toegestaan. Het is lastig te vertellen hoeveel dit precies is, aangezien het per persoon verschilt hoe je lichaam op de alcohol reageert en hoe het dit verwerkt. Gemiddeld kunnen we zeggen dat dit voor een jongen slechts één biertje betekent en voor een meisje een halve. Eigenlijk kan je als beginnend bestuurder dus beter helemaal niet drinken als je nog moet rijden. De reden dat het alcoholpromillage voor beginnende bestuurders niet op 0,0 is gezet, is omdat je ook alcohol in je bloed kunt krijgen door het eten van zoetigheid met alcohol erin. Denk bijvoorbeeld aan gevulde bonbons of tiramisu.

Ervaren bestuurder

Voor ervaren bestuurders zijn de regels iets soepeler. Het toegestane alcoholpromillage in het verkeer ligt voor hen op 0,5. Dit betekent ongeveer 2 glazen voor een man en 1-1,5 voor een vrouw. Nog steeds erg weinig dus. Toch wordt geadviseerd om helemaal geen alcohol te drinken voordat je gaat rijden. Het risico op betrokkenheid bij een ongeluk is 1,4 keer hoger als je alcoholpromillage 0,5 is ten opzichte van nuchter rijden. Bij een promillage van 1,0 is dit al 4 keer zo hoog en bij 1,5 maar liefst 20 keer! Kortom, drink gewoon niet voordat je de auto in stapt. (bron: SWOV)

Gevolgen van alcohol in het verkeer

De gevolgen van alcoholgebruik in het verkeer zijn gigantisch. Niet alleen voor de bestuurder zelf, maar ook voor de medeweggebruikers en de maatschappij als geheel. Gemiddeld komen er elk jaar zo’n 75 tot 140 mensen om vanwege alcoholgebruik in het verkeer. Dat zijn dan niet de bestuurders zelf, maar de medeweggebruikers. Dit aantal ligt nog vele malen hoger als we de overleden bestuurders hierbij zouden optellen. Maar vaak wordt hun alcoholpromillage niet meer gemeten, aangezien zij niet meer juridisch vervolgd kunnen worden.

Naast de grote emotionele gevolgen voor alle betrokkenen, heeft alcoholgebruik in het verkeer ook enorme financiële gevolgen voor de samenleving. Naar schatting kost alcoholgebruik in het verkeer onze maatschappij maar liefst tussen de 653 miljoen en 1,4 miljard per jaar. (bron: Jellinek)

Ongeluk door alcohol in het verkeer

Helaas stijgt het aantal ongelukken door alcohol in het verkeer enorm. Cijfers laten zien dat in 2018 maar liefst 2.731 ongelukken zijn geregistreerd waarbij alcohol in het spel was. Dit zijn er gemiddeld zo’n 7 á 8 per dag. Twee jaar eerder, in 2016, waren dit er nog 2.379. Dat betekent dat er in twee jaar tijd een stijging van bijna 15% waarneembaar is. En dat zijn dan alleen de ongelukken die geregistreerd zijn. De politie noemt de toename van ongelukken met alcohol in het verkeer zorgwekkend en dat is het ook. (bron: NOS)

Het aantal verkeersdoden door alcohol in het verkeer en het aantal geregistreerd aantal rijden onder invloed van 2016-2019.

Alcohol in het verkeer boete

Alcoholgebruik in het verkeer wordt sterk ontraden en is vanaf een bepaald promillage strafbaar. Je mag als volwassen persoon maximaal 1 á 2 glazen alcohol drinken voordat je gaat rijden. Mocht je toch met te veel alcohol op achter het stuur kruipen en gepakt worden door de politie, dan gelden er verschillende straffen. Zo kan je een boete krijgen, kan je naar het CBR gestuurd worden voor een verplichte cursus genaamd (Lichte) Educatieve Maatregel gedrag en Alcohol ((L)EMA), kan je rijbewijs worden ingenomen, of kan er zelfs een strafzaak volgen wat kan leiden tot een gevangenisstraf.

De straf die je krijgt is afhankelijk van de ernst van de overtreding. Ook de hoogte van je eventuele boete hangt samen met de mate van overtreding. Zie hieronder een overzicht van de hoogte van de boetes bij enkele verschillende alcoholpromillages. Een volledig overzicht van alle boetes is te vinden in de Staatscourant.

De hoogte van de boete voor rijden onder invloed van alcohol. (OBM = rijontzegging) Bron: Magazine Wij Kopen Auto’s 2019

Drugs in het verkeer

Er zijn geen exacte cijfers bekend over hoeveel ongelukken er in het verkeer veroorzaakt worden door drugsgebruik. Wel zijn er cijfers bekend over het percentage automobilisten wat ernstig gewond in het ziekenhuis beland door een verkeersongeluk en onder invloed van drugs blijkt te zijn. Ook zijn er cijfers bekend over het percentage automobilisten wat aan het verkeer deelneemt onder invloed van drugs. Zie hieronder een overzicht van het gebruik van alcohol, geneesmiddelen en drugs in het verkeer.

(Bron: SWOV (2015). Drugs- en geneesmiddelengebruik in het verkeer. SWOV-factsheet, juli 2015, Den Haag