Alcohol en drugs in het verkeer

Uit cijfers van de politie blijkt dat er in in 2022 ruim 37% meer bekeuringen zijn uitgedeeld  dan in het jaar ervoor. Het gaat om ruim 43.000 boetes voor rijden met alcohol of drugs op. Daarvan hadden er 25.000 te veel gedronken en waren er 18.000 onder invloed van drugs, met name cannabis. Die stijging is enorm zorgelijk, als je bedenkt dat er naar schatting van het SWOV elk jaar 75 tot 140 verkeersdoden vallen als gevolg van rijden onder invloed. Slachtoffers die dus voorkomen hadden kunnen worden.

Een woordvoerder van de  politie spreekt ook van een zorgelijke ontwikkeling, maar kan die niet verklaren. „Natuurlijk zijn we geschrokken van de cijfers. Het is het hoogste aantal in tien jaar tijd en dat geeft te denken. De grote stijging in vergelijking met 2021 zou je nog enigszins kunnen wijten aan de coronapandemie, maar die vlieger gaat niet op als je de cijfers over tien jaar ziet.

Cijfers alcohol in het verkeer

Uit cijfers van het SWOV blijkt dat het gebruik van alcohol in het verkeer stijgt. In 2022 reed 2,6% van de automobilisten in weekendnachten onder invloed van alcohol. In de periode van 2002 tot 2017 daalde het alcoholgebruik tijdens weekendnachten van 4,1% in 2002 naar 1,4% in 2017. Maar in de periode 2019-2022 zien we een enorme stijging, vooral onder de zware overtreders. Zie ook de grafiek hieronder.

Gevolgen van alcohol en drugs in het verkeer

De gevolgen van alcoholgebruik in het verkeer zijn gigantisch. Niet alleen voor de bestuurder zelf, maar ook voor de medeweggebruikers en de maatschappij als geheel. Gemiddeld komen er elk jaar zo’n 75 tot 140 mensen om vanwege alcohol en drugsgebruik in het verkeer. Naast de grote emotionele gevolgen voor alle betrokkenen, heeft alcoholgebruik in het verkeer ook enorme financiële gevolgen voor de samenleving. Naar schatting kost alcoholgebruik in het verkeer onze maatschappij maar liefst tussen de 2,3 miljard euro en 4,2 miljard per jaar. (bron: Jellinek)

Ongeluk door alcohol in het verkeer

Eerdere cijfers laten zien dat het aantal ongelukken door alcohol in het verkeer stijgt. Cijfers laten zien dat in 2018 maar liefst 2.731 ongelukken zijn geregistreerd waarbij alcohol in het spel was. Dit zijn er gemiddeld zo’n 7 á 8 per dag. Twee jaar eerder, in 2016, waren dit er nog 2.379. Dat betekent dat er in twee jaar tijd een stijging van bijna 15% is. En dat zijn dan alleen de ongelukken die geregistreerd zijn. De politie noemt de toename van ongelukken met alcohol in het verkeer zorgwekkend en dat is het ook (bron: NOS)

Het aantal verkeersdoden door alcohol in het verkeer en het aantal geregistreerd aantal rijden onder invloed van 2016-2023, *voorlopige cijfers.

Alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer: de regels

In de Wegenverkeerswet staat in artikel 8 opgenomen dat rijden onder invloed strafbaar is. Ook staat er in dit artikel uitgelegd wat de limieten zijn voor het gebruik van alcohol in het verkeer. Welke middelen allemaal verboden zijn te gebruiken in het verkeer en welke hoeveelheid hiervan, is vastgelegd in het ‘Besluit Alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer’. Hierin staat ook welke onderzoeken er allemaal precies gedaan mogen worden om alcohol- en middelengebruik in het verkeer op te sporen.

Limiet alcohol in het verkeer

In Nederland kennen we een onderscheid tussen beginnende bestuurders en ervaren bestuurders. Beginnende bestuurder ben je de eerste vijf of zeven jaar na het behalen van je eerste rijbewijs. Als je je AM-rijbewijs (bromfiets, scooter, speed-pedelec, snorfiets en brommobiel) hebt gehaald op je zestiende of zeventiende, dan ben je de eerstvolgende zeven jaar beginnende bestuurder. Haal je tevens je autorijbewijs op je zeventiende of later? Dan ben je de daaropvolgende vijf jaar beginnend bestuurder. Na het verstrijken van deze jaren, word je automatisch aangemerkt als ervaren bestuurder.

De regels voor een beginnende bestuurder

Voor beginnende bestuurders gelden strengere regels dan voor ervaren bestuurders. Ook op het gebied van alcohol. Als beginnende bestuurder is een alcoholpromillage van 0,2 toegestaan. Het is lastig te vertellen hoeveel dit precies is, aangezien het per persoon verschilt hoe je lichaam op de alcohol reageert en hoe het dit verwerkt. Eigenlijk kan je als beginnend bestuurder dus beter helemaal niet drinken als je nog moet rijden. De reden dat het alcoholpromillage voor beginnende bestuurders niet op 0,0 is gezet, is omdat je ook alcohol in je bloed kunt krijgen door het eten van zoetigheid met alcohol erin. Denk bijvoorbeeld aan gevulde bonbons of tiramisu.

De regels voor een ervaren bestuurder

Voor ervaren bestuurders zijn de regels iets soepeler. Het toegestane alcoholpromillage in het verkeer ligt voor hen op 0,5. Toch wordt geadviseerd om helemaal geen alcohol te drinken voordat je gaat rijden. Het risico op betrokkenheid bij een ongeluk is 1,4 keer hoger als je alcoholpromillage 0,5 is ten opzichte van nuchter rijden. Bij een promillage van 1,0 is dit al 4 keer zo hoog en bij 1,5 maar liefst twintig keer. Kortom, drink gewoon niet voordat je de auto in stapt. (bron: SWOV)

Verbod op lachgas

Vanaf 1 januari 2023 is het bezit en verkoop van recreatief lachgas verboden. Een belangrijke uitkomst van onze lobby om lachgas in het verkeer strafbaar te stellen. Want ook door lachgas zijn de laatste jaren tientallen doden en gewonden gevallen bij verkeersongelukken.

Boete alcohol in het verkeer

Alcoholgebruik in het verkeer wordt sterk ontraden en is vanaf een bepaald promillage strafbaar. Je mag als volwassen persoon maximaal 1 á 2 glazen alcohol drinken voordat je gaat rijden. Mocht je toch met te veel alcohol op achter het stuur kruipen en gepakt worden door de politie, dan gelden er verschillende straffen. Zo kan je een boete krijgen, kan je naar het CBR gestuurd worden voor een verplichte cursus genaamd (Lichte) Educatieve Maatregel gedrag en Alcohol ((L)EMA), kan je rijbewijs worden ingenomen, of kan er zelfs een strafzaak volgen wat kan leiden tot een gevangenisstraf.

De straf die je krijgt is afhankelijk van de ernst van de overtreding. Ook de hoogte van je eventuele boete hangt samen met de mate van overtreding. Zie hieronder een overzicht van de hoogte van de boetes bij enkele verschillende alcoholpromillages. Een volledig overzicht van alle boetes is te vinden in de Staatscourant.

De hoogte van de boete voor rijden onder invloed van alcohol. Bron: alcoholinfo.nl

Aanpak veelplegers en verkeershufters

Het strafbaar stellen van het recreatief lachgasgebruik is niet de enige maatregel waar we ons hard voor maken. Het verkeer in Nederland kan en moet veiliger.  Zo waren we nauw betrokken bij de wettelijke verruiming van de term ‘roekeloosheid’. Met de aanscherping van deze wet kunnen bestuurders die onaanvaardbare risico’s nemen in het verkeer, zwaardere straffen krijgen. Verder onderzoeken we met een expertgroep. Bijvoorbeeld door met een ingebouwd kastje in de auto het rijgedrag te monitoren.