Ongelukken in het verkeer in Nederland | Statistieken

De Europese wegen behoren tot de veiligste wegen van de wereld. Toch is het aantal verkeersslachtoffers en verkeersdoden in Nederland hoog. Welke cijfers zijn hiervan bekend? En welke impact heeft een verkeersongeval op slachtoffers? We zetten het voor je op een rij.

Aantal ongelukken in het verkeer in Nederland

In het verkeer in Nederland komt elk jaar een groot aantal ongelukken voor. Jaarlijks raken meer dan 430.000 personen betrokken bij een verkeersongeluk. Hiervan belanden zo’n 130.000 mensen op de spoedeisende hulp. En meer dan 600 personen overlijden aan de gevolgen van een verkeersongeval.

Aantal auto-ongelukken

Tussen 1999 en 2019 is het aantal verkeersdoden met de auto met 60% gedaald (van 587 naar 237). Van alle fatale verkeersongelukken in 2020 ging het bij 32% om auto-inzittenden.

Statistieken auto-ongelukken op leeftijd

Opvallend is dat jonge automobilisten (tussen de 18 en 24 jaar) naar verhouding vaker bij een dodelijk ongeval betrokken zijn dan de wat oudere automobilisten. Per afgelegde afstand is het risico op een fataal auto-ongeluk van jonge automobilisten ruim vijf keer zo hoog als van automobilisten tussen de 30 en 59 jaar. Bij jonge mannen is het risico zelfs tien keer zo hoog. Dit komt door het verschil in ervaring en door factoren die met de leeftijd samenhangen (bijvoorbeeld extra gevoeligheid voor gebruik van drugs in het verkeer).

Statistieken scooter-ongelukken

Van het totaal aantal scooter-ongelukken in Nederland zijn geen heel recente cijfers bekend. Wel is duidelijk dat tussen 2005 en 2009 het aantal ongelukken met scooters met 87% is gestegen. Van de 9800 slachtoffers die jaarlijks terechtkwamen op de Spoedeisende Eerste Hulp, is 15% opgenomen in een ziekenhuis. De meeste slachtoffers waren tussen de 15 en 19 jaar.

• In 2009, het laatste jaar waarin het aantal scooterrijders dat ernstig gewond raakte nog betrouwbaar vast te stellen was, ging het om zo’n 2800 personen.
• In 2016 kwam het aantal verkeersdoden onder scooterrijders (en bestuurders van brom- en snorfietsers, inclusief de brommobiel) neer op 44. Dat is 7% van het totaal aantal verkeersdoden in Nederland in dat jaar. In de afgelopen tien jaar is het aantal verkeersdoden onder brom- en snorfietsers licht gedaald.

Aantal ongelukken in het verkeer in Nederland op de fiets

Tussen 1999 en 2019 daalde het aantal omgekomen fietsers met 11%. Het aantal 70-plussers dat omkwam met de fiets (inclusief e-bikes) steeg in deze periode met 68%.

Het hoogste aantal dodelijke fietsslachtoffers was in 2000 (233), het laagste aantal in 2010 (162). 2017 was het enige jaar dat er meer dodelijke slachtoffers waren met de fiets dan met de auto (206 tegen 201). In 2018 was het aantal fietsdoden met 228 een derde van alle verkeersdoden. In 2019 daalde dit cijfer naar 203.

Ernstig verkeersgewonden in Nederland

In 2021 raakten naar schatting 6.800 personen ernstig gewond in het verkeer in Nederland. Dat aantal is vergelijkbaar met het aantal in 2020, maar lager dan verwacht kon worden op grond van de stijgende trend tot en met 2019: in 2019 kwam het aantal ernstig verkeersgewonden na een jarenlange stijging uit op 6.900. Dat de slachtofferaantallen in 2020 en 2021 lager zijn dan verwacht, is waarschijnlijk mede het gevolg van de contactbeperkende coronamaatregelen waardoor er in deze jaren minder verkeer op de weg was.

Ruim zeven van de tien (71%) ernstig verkeersgewonden is een fietser. Het overgrote deel daarvan raakt gewond in een ongeval waarbij geen motorvoertuig is betrokken. Ruim de helft van de ernstig verkeersgewonden is 60 jaar of ouder, een op de zes (17%) is 80 jaar of ouder.

(Bron: SWOV)

Waar gebeuren de meeste ongelukken in het verkeer?

Het aantal ongelukken in het verkeer in Nederland verschilt per wegsoort/snelheidslimiet. Dit zegt het SWOV hierover:

Er vallen veel meer verkeersdoden op wegvakken dan op kruispunten, behalve op gemeentelijke 50 km/uur-wegen. Ten opzichte van het jaar 2011 zijn opvallende verschillen in 2020: 23 minder geregistreerde verkeersdoden op wegvakken van 120 km/uur-wegen, 19 doden meer op wegen met een limiet van 100 km/uur, en 14 meer op 130 km/uur-wegen. Daarnaast vielen er in 2020 minder geregistreerde doden op gemeentelijke 50 km/uur-wegen: in totaal 49 minder dan in 2011 op zowel wegvakken als kruispunten. Bij 80 km/uur-wegen is vooral het kleiner aantal (20 minder) verkeersdoden op gemeentelijke wegvakken opvallend. Op gemeentelijke 30 km/uur- en 60 km/uur-wegen is tussen 2011 en 2020 juist een relatief grote toename van geregistreerde doden te zien, namelijk 23 meer op 30 km/uur-wegen en 35 meer op 60 km/uur-wegen.

Verkeersmisdrijven 2015–2020

Niet elk verkeersongeval is, of blijft bij, een ongeluk. In bepaalde gevallen spreken we van een verkeersmisdrijf. Bijvoorbeeld als iemand rijdt onder invloed of de plaats van een ongeval verlaat. Onderstaande cijfers tonen de jaarlijks geregistreerde verkeersmisdrijven tussen 2015 en 2020:

*voorlopige cijfers

Bron CBS

Impact verkeersongeval op slachtoffers

In ons meerjarenonderzoek Victims in Modern Society staan sociale steun, erkenning, gebruik van professionele hulpverlening en psychische klachten na slachtofferschap centraal. Het thema verkeer is ook onderdeel van dit onderzoek. Hieronder een aantal resultaten uit 2018.

430.000 mensen (18+) waren slachtoffer van een verkeersongeval
voor 350.000 mensen was dit de meest schokkende gebeurtenis van dat jaar
voor 110.000 mensen was dit zeer stressvol
40%     van de verkeersslachtoffers heeft lichamelijke problemen
12%     heeft psychische problemen
15%     problemen met werk
16%     financiële problemen

Sociale steun en erkenning na verkeersongeval

Onderstaande resultaten uit 2018 hebben betrekking op de sociale steun en erkenning van slachtoffers na een verkeersongeval:

94%     deelt zijn ervaring met familie en vrienden
35%     met collega’s of mede-studenten
28%     heeft contact met de politie
9%       heeft contact met een psycholoog
7%       heeft contact met een advocaat
3%       heeft contact met Slachtofferhulp Nederland
2%       heeft contact met lotgenoten
25%     ervaart een gebrek aan emotionele steun en een luisterend oor

Maatschappelijke kosten van verkeersongevallen

De maatschappelijke kosten van verkeersongevallen zijn enorm. Volgens het SWOV bedragen de maatschappelijke kosten van verkeersongevallen namelijk gemiddeld € 17 miljard in 2018 (€ 15,8 tot € 18,6 miljard): vergelijkbaar met ruim 2% van het bruto binnenlands product (bbp).

De geschatte kosten per verkeersdode bedragen € 2,9 miljoen. Voor een ernstig verkeersgewonde is dat € 310.000.

(bron: SWOV)