Online seksueel misbruik

Online seksueel misbruik is een breed begrip waar veel onder valt. Denk aan online shaming: het ongevraagd delen van naaktfoto’s en filmpjes. Hiermee kunnen jongeren ook slachtoffer worden van sextortion: ze worden gechanteerd, afgeperst en gedwongen tot het sturen van meer beeldmateriaal van seksuele handelingen. En daar komt de grote schaduwkant van de online wereld bij kijken: het gaat nooit meer weg. Slachtoffers leven in voortdurende angst of en wanneer weer een foto of filmpje van ze opduikt. Daarnaast eindigt online seksueel misbruik steeds vaker in offline seksueel misbruik.

Weinig jongeren komen bij de hulpverlening terecht

Het aantal jongeren dat te maken krijgt met online seksueel misbruik, is schrikbarend hoog. Terwijl de aantallen stijgen, durft maar een klein deel van de jongeren hierover te praten. Een nog kleiner percentage van de slachtoffers komt bij de hulpverlening in beeld. Jongeren hebben het gevoel dat er niets aan te doen valt en worden in de greep gehouden door onder andere gevoelens van schuld, schaamte en angst. Daarbij komt ook dat jongeren zich soms niet realiseren dat zij online seksueel misbruik meemaken of dat zij hier uit angst voor (beschuldigende) reacties van de omgeving, niet over durven delen.

Reacties van de omgeving

Voor de volwassen omgeving is online seksueel misbruik  ongrijpbaar. Ouders weten niet altijd wat er speelt bij hun kind of hoe ze over dit onderwerp moeten praten. Zonder, weliswaar met de beste bedoelingen, aan victim blaming te doen. Bijvoorbeeld door te vertellen dat je nooit een naaktfoto van jezelf mag delen. Terwijl dit juist hoort bij een gezonde seksuele ontwikkeling. Scholen geven aan onvoldoende kennis te hebben over online seksueel grensoverschrijdend gedrag, de gevolgen en de hulpmogelijkheden. Ook het hulpaanbod sluit niet altijd voldoende aan bij waar jongeren behoefte aan hebben. 

Online seksueel misbruik is een groot maatschappelijk probleem. Als je dit meemaakt, verdien je erkenning en steun zónder oordeel van je omgeving en als het nodig is, de juiste professionele hulp. We zetten ons in om meer kennis te verspreiden over online seksueel misbruik in al zijn vormen. Bij hulpverleners, ouders, docenten en jongeren zelf. Met die kennis willen we het taboe doorbreken en te komen tot een ‘no blame-no shame’ cultuur. Een maatschappij waar de schuld niet gelegd wordt bij de slachtoffers, maar bij de daders. Ook verlagen we zo de drempel tot gespecialiseerde hulpverlening. Verder doen we onderzoek naar de aard en omvang van online seksueel misbruik en naar wat jongeren écht nodig hebben om het leven weer op te pakken.

Wat we belangrijk vinden: we praten niet over jongeren, maar met ze. In de ontwikkeling van onze projecten zijn jongeren altijd nauw betrokken.

Platform voor en door jongeren WTFFF!?

In 2022 startten we met het speciale platform WTFFF!? voor en door jongeren die te maken hebben gehad met online seksueel misbruik. Al vele jongeren hebben sinds de start van het platform hier informatie, hulp of ervaringsverhalen gevonden. Inmiddels is het platform uitgebreid met een schrijftool, verschillende lespakketten en een speciale oudermodule.

Samenwerking KPN – Stukje van mij

Ook was Fonds Slachtofferhulp betrokken bij ‘Stukje van Mij’, een nummer van MEAU, met steun van KPN. ‘Stukje van Mij’ gaat over de impact van online shaming en victim blaming en laat zien dat het probleem begint bij de persoon die zonder consent een intieme foto doorstuurt. Het is nooit jouw schuld wanneer jouw foto wordt verspreid, je wordt bedreigd, afgeperst of misbruikt met gebruik van intieme beelden.

Nieuwe behandelmethode

Psychotraumatherapeut Rik Knipschild, klinisch psycholoog en onderzoeker Iva Bicanic en cognitief gedragstherapeutisch werker Margot Buschers hebben een behandelmethode ontwikkeld voor jongeren tussen de 12 en 21 jaar. De behandelmethode richt zich op het psychische, fysieke en maatschappelijke herstel van jongeren die met online seksueel misbruik te maken krijgen. Er is een stappenplan ontwikkeld, zodat jeugdhulpverleners, politie, leerkrachten en jongeren, samen met hun ouders, weten wat ze van A tot Z kunnen doen. De behandelmethode is door Fonds Slachtofferhulp gefinancierd en uitgegeven.

Om onze doelstellingen te bereiken, voeren we verschillende projecten uit:

Ben jij een professional en wil je op het gebied van online seksueel geweld, of op een ander gebied met ons samenwerken? Bezoek dan onze speciale pagina ‘voor professionals’.