Cijfers seksueel misbruik Nederland

De cijfers van seksueel geweld zijn verontrustend. Inzicht in deze cijfers helpt bewust te worden van de omvang en actualiteit van het probleem. Fonds Slachtofferhulp zet daarom alle feiten en actuele cijfers per vorm van seksueel misbruik op een rij.

Seksueel misbruik Nederland

Of het nu gaat om seksuele intimidatie, om seksuele uitbuiting van een minderjarige, om gedwongen seks na bedreiging of om grenzen die zijn overschreden in beschonken toestand, seksueel misbruik komt in Nederland ontzettend veel voor. Uit de statistieken blijkt dat seksueel misbruik steeds meer online plaatsvindt en dat (daarmee) de leeftijd van zowel slachtoffers als daders steeds lager wordt. De huidige aanpak van seksueel misbruik in Nederland is mede hierom alles behalve effectief. Fonds Slachtofferhulp zet zich in voor de vele slachtoffers. En maakt zich hard voor een betere aanpak van het probleem zodat de cijfers van seksueel geweld niet verder stijgen, maar dalen.

Cijfers seksueel geweld

Seksueel geweld omvat een of meer vormen van niet-fysieke seksuele intimidatie, fysiek seksueel geweld en online seksuele intimidatie. Onderstaande cijfers betreffen voorvallen die zowel binnen als buiten de huiselijke kring voorkwamen.

Ruim 1,7 miljoen mensen van 16 jaar of ouder kregen in 2024 te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag, volgens het CBS. Dat zijn minder mensen dan in 2022, maar ongeveer evenveel als in 2020. Van de verschillende vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag gaven 16-plussers in 2024 het vaakst aan slachtoffer te zijn geweest van offline seksuele intimidatie (8 procent, bijna 1,2 miljoen). Van online seksuele intimidatie werd 5 procent slachtoffer (ruim 760 duizend 16-plussers), en van fysiek seksueel geweld 4 procent (ruim 520 duizend).

Wat valt op?

Slachtoffers van fysiek seksueel geweld zijn vaak jonge vrouwen, 21 procent van de vrouwen van 18 tot 24 jaar heeft in de afgelopen 12 maanden fysiek seksueel geweld meegemaakt. Dit is vijf keer zo vaak als hun mannelijke leeftijdsgenoten.

Ondanks dat seksueel geweld opvalland vaak vrouwen treft, overkomt het ook veel mannen. Zo is 1 op de 25 Nederlandse mannen ooit verkracht en kreeg drie op de tien mannen met één of meerdere vormen van niet-fysiek seksueel grensoverschrijdend gedrag te maken.

Binnen de lhbti-gemeenschap ligt dit cijfer nog hoger: 25% van de homoseksuele en biseksuele mannen ervaren seksueel geweld, elk jaar. 1 op de 3 mannen praat nooit over hun ervaring. Dit maakt het moeilijk om de cijfers te registreren. Lees in dit interview meer over seksueel geweld tegen mannen.

Ook biseksuele vrouwen zijn vaak slachtoffer, 17 procent van hen was in het afgelopen jaar slachtoffer van fysiek seksueel geweld, van de homoseksuele vrouwen en heteroseksuele vrouwen was dit 4 procent.

Daarnaast zijn ook alleenstaanden en alleenstaande ouders vaker slachtoffer van seksueel geweld dan mensen met een partner, ongeacht of zij kinderen hebben.

Bronnen: Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Geweld 2020, CBS en Factsheet Centrum Seksueel Geweld

Aantal verkrachtingen Nederland

Er zijn nog geen definitieve cijfers van 2023 en 2024 als het gaat om het aantal verkrachtingen in Nederland. De voorlopige cijfers laten wel bijna een verdubbeling zien ten opzichte van het aantal verkrachtingen in 2015. Onderstaande tabel toont alleen de door de politie geregistreerde verkrachtingen in de afgelopen jaren. We kunnen ervan uitgaan dat het daadwerkelijke aantal verkrachtingen dat heeft plaatsgevonden, veel hoger ligt.

Jaartal	Aantal verkrachtingen
2015	1.265
2016	1.535
2017	1.760
2018	1.940
2019	2.055
2020	2.065
2021	2.405
2022	2.905
2023	2.455*
2024	2.655*

*Dit zijn voorlopige cijfers.

Het aantal geregistreerde verkrachtingen van 2015 t/m 2024. Bron: CBS.

Aantal aanrandingen Nederland

In 2020 was het aantal aanrandingen een stuk lager dan het jaar ervoor, maar na 2020 stijgt dit aantal weer. De cijfers die je hier ziet zijn door de politie geregistreerde aanrandingen.

 

Jaartal	Aantal aanrandingen
2015	1.720
2016	2.220
2017	2.210
2018	2.385
2019	2.250
2020	1.955
2021	2.270
2022	3000
2023	2.570*
2024	2.440*

*Dit zijn voorlopige cijfers.

Tabel met het aantal geregistreerde aanrandingen van 2015 t/m 2024. Bron: CBS

Aantal zedendelicten Nederland

Onder ‘zedendelicten’ vallen onder andere de gevallen van eenvoudige en zware mishandeling, bedreiging en stalking, de seksuele misdrijven, de levensdelicten moord en doodslag, gijzeling en mensenhandel. In 2019 steeg het aantal zedendelicten iets ten opzichte van het jaar ervoor, in 2020 daalde dit weer. Na 2020 is er een daling te zien, met uitzondering van 2022.

Jaartal	Aantal gewelds- en seksuele misdrijven
2015	92.475
2016	90.200
2017	85.335
2018	83.325
2019	83.960
2020	80.235
2021	76.360
2022	80.590
2023	76.195*
2023	78.010*

*Dit zijn voorlopige cijfers.

Tabel met het aantal zedendelicten in 2015 t/m 2024. Bron: CBS

Cijfers seksueel misbruik kinderen

Onderstaande tabel toont het aantal door de politie geregistreerde gevallen van seksueel misbruik van kinderen van 2015 tot en met 2024. Opvallend is de enorme stijging in 2024. Waarschijnlijk ligt het werkelijke aantal veel hoger, bij veel kinderen is er mogelijke schaamte om iemand over het voorval te vertellen.

Jaartal	Aantal ontucht met minderjarige
2015	875
2016	860
2017	875
2018	930
2019	1.015
2020	910
2021	970
2022	1060
2023	840*
2024	1615*

*Dit zijn voorlopige cijfers.

Tabel met het aantal geregistreerde gevallen in 2015 t/m 2024. Bron: CBS

Cijfers online seksueel misbruik

Eén op de twee jongeren tussen de 12 en 25 jaar krijgt ooit te maken met online seksueel misbruik of seksuele intimidatie. 700.000 tot 800.000 jongeren geven aan in hier in 2024 mee te maken te hebben gehad. Dat blijkt uit onderzoek van Fonds Slachtofferhulp onder ruim 2700 jongeren.

48% van deze jongeren kreeg ooit in hun leven te maken met online seksuele intimidatie, 23% kreeg te maken met online seksueel misbruik. 28% van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar maakt ook ooit in hun leven fysiek seksueel misbruik mee.

37% praat met niemand over wat hen is overkomen. Slechts 4% doet aangifte of melding bij de politie.

Aangiftebereidheid seksueel misbruik in Nederland

We kunnen nog niet 100% uitgaan van de voorlopige cijfers van seksueel misbruik in Nederland. Maar ook de cijfers van eerdere jaren wijken mogelijk af van de realiteit. Omdat een slachtoffer zich schaamt of niet veilig voelt om het te delen, worden veel gevallen van seksueel geweld niet direct – of zelfs helemaal niet – gemeld.

Onderstaande tabel maakt dit duidelijk met betrekking tot verkrachtingen:

Cijfers meldingen CSG	2018	2019	2021	2022	2023	2024
Slachtoffers acute fase gemeld	1.641	1.888	1.870	2.442	2.304	2.360
Slachtoffers langer dan 7 dagen geleden gemeld	1.609	2.260	681	1.162	1.270	1.491
totaal slachtoffers gemeld	3.250	4.148	3.823	5.564	4.873	3.863
Percentage minderjarige slachtoffers	31%	31%	32%	26%	?	711

 * Met ‘acute fase’ wordt bedoeld: binnen 7 dagen na het incident.

Ook de aangiftebereidheid van seksueel geweld lijkt kleiner te worden. Met wederom cijfers van verkrachtingszaken als voorbeeld, laat onderstaande tabel zien hoe het gat tussen verkrachtingen en aangiftes groeit: