Wat ouders moeten weten over online seksueel misbruik

Het is het grote schrikbeeld van elke ouder: je kind is slachtoffer van seksueel misbruik met beeldmateriaal. Het gebeurt steeds vaker en ook in de media is er steeds meer aandacht voor. Wat betekent het eigenlijk als je kind wordt afgeperst met naaktfoto’s? En wat kun je als ouder doen?

Hoe beschermen we onze kinderen tegen online seksueel misbruik? Het is een vraag waar veel ouders en verzorgers meer worstelen. We geven je tips en inzichten. 

Wat betekent ‘sextortion’ of afpersing met seksueel beeldmateriaal?

Wanneer een persoon wordt gedwongen tot seks, tot het betalen van geld of tot het versturen van (nog meer) naaktfoto’s met behulp van seksuele foto’s of video’s, dan spreek je van ‘sextortion’. Oftewel: afpersing met seksueel beeldmateriaal.

Hoe bescherm ik mijn kind tegen afpersing met beeldmateriaal?

Onze kinderen groeien op met alle mogelijkheden die de digitale wereld te bieden heeft. Hierbij horen helaas ook de ‘risico’s’. We kunnen onze kinderen hier niet voor afschermen. Wat we wél kunnen doen, is ervoor zorgen dat onze kinderen alles met ons bespreken. Hierdoor kan online seksueel misbruik worden gestopt en in veel gevallen zelfs voorkomen worden. Het begint allemaal bij het stimuleren en voeren van open gesprekken met je kind over online seksualiteit en eventuele nare online ervaringen. Een aantal tips die daarbij van pas komen:

1. Verdiep je in de belevingswereld van jouw kind

Jouw kind behoort tot de eerste generatie die volledig opgroeit met sociale media. Voor veel ouders is het (online) mediagedrag van onze kinderen maar lastig te begrijpen. Toch is het als ouder belangrijk je hier in te verdiepen, want de online en offline wereld van jouw kind loopt vaak door elkaar heen. Ook op het gebied van seksualiteit en seksuele vorming. Lees daarom verhalen van jongeren die online seksueel misbruik hebben meegemaakt. Hierdoor leer je wat hen tegenhoudt om over online seksueel misbruik te vertellen. In het verhaal van Noah op ons jongerenplatform WTFFF!? lees je hoe afpersing met naaktfoto’s ontstaat en waarom de meeste jongeren hier nooit over praten.

2. Verbied het niet, maar praat erover

Natuurlijk wil je als ouder liever niet dat jouw kind een naaktfoto naar een onbekende stuurt. Tegelijkertijd kunnen we het experimenteren met online seksualiteit niet verbieden. Dit hoort nu eenmaal (ook) bij de seksuele ontwikkeling van jongeren. Door het streng te verbieden, is de kans groot dat ze niet eerlijk durven zijn wanneer het misgaat. Door er open over te praten, durven ze eerder hun ervaring met je te delen. Ook wanneer dat een negatieve ervaring is en ze bijvoorbeeld worden bedreigd of gechanteerd nadat zij in vertrouwen een sexy foto hebben gedeeld.

3. Wees je bewust van schaamte en schuldgevoel

Geef je kind mee dat het zich nergens voor hoeft te schamen. Wanneer schaamte en schuldgevoelens verdwijnen, verdwijnt ook het dwangmiddel van plegers. Vind informatie over hoe schaamte en schuldgevoelens bij jonge slachtoffers werken op WTFFF!?.

4. Praat over online gedrag

Naast dat we onze kinderen willen beschermen, willen we hen leren om elkaars grenzen te respecteren. Óók online. Naaktfoto’s die bedoeld zijn voor één vertrouwd persoon mogen niet rondgaan in een appgroep of worden gedeeld. Dit is hoe online shaming ontstaat, maar ook hoe foto’s in de verkeerde handen terechtkomen en kunnen worden gebruikt als dwangmiddel.

Wanneer kinderen zich veilig en gehoord voelen en weten dat ze altijd overal over mogen praten, zullen zij eerder geneigd zijn ook negatieve ervaringen open te delen. Online seksueel misbruik kan hierdoor gestopt en voorkomen worden.

Zie voor meer tips om onze kinderen te beschermen tegen seksueel misbruik met beeldmateriaal, ons interview met sexting onderzoeker Marijke Naezer en met directeur bestuurder van het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM) Arda Gerkens.