Geldzorgen en stress, de gevolgen van financiële problemen

Je wilt zo snel mogelijk herstellen van die overval, of dat verkeersongeval. Maar financiële zorgen maken het er niet makkelijker op. Niet zo gek, want uit nieuw onderzoek blijkt dat financiële problemen de mentale gezondheid ondermijnen. Is financiële stress dan ook voor slachtoffers een extra belemmering om hun leven weer op te pakken?

Doneer
Doneer
Doneer
Esther Adam
Esther Adam
communicatieadviseur/ redacteur bij Fonds Slachtofferhulp

Mensen die te maken krijgen met financiële problemen blijken drie á vier keer vaker angst- en depressie klachten te ontwikkelen dan anderen. Wanneer mensen kampen met angst- en depressie klachten, dan belemmeren financiële problemen het herstel van deze klachten. Van alle volwassenen kampt 6-7% met ernstige angst- en depressie klachten. Bij mensen met chronische financiële problemen is dat maar liefst 25-27%. Dit blijkt uit een groot longitudinaal onderzoek onder een representatieve groep van 4770 Nederlanders van 18 jaar en ouder. Het onderzoek is uitgevoerd door Centerdata, Fonds Slachtofferhulp en Tranzo (Tilburg University).

Financiële problemen 

De leefkosten zijn de afgelopen maanden enorm gestegen, waardoor steeds meer mensen te maken krijgen met financiële zorgen. Het doel van het onderzoek was om beter inzicht te krijgen in  de effecten van financiële problemen op de mentale gezondheid van volwassenen binnen een jaar tijd. Oftewel: wat doet het met je als je je continu zorgen moet maken om geld? Daarvoor zijn data van het wetenschappelijk LISS panel geanalyseerd. Dat panel is gebaseerd op een grote steekproef uit de Nederlandse bevolking (getrokken door het CBS). Met opzet is gebruik gemaakt van data verzameld vóór de corona-uitbraak, namelijk in maart 2018 en in maart 2019. Uiteraard hebben andere factoren ook een negatieve invloed op het ontwikkelen van angst- en depressie klachten. Bijvoorbeeld  traumatische ervaringen en een gebrek aan sociale steun. In alle analyses is rekening gehouden met de invloed van deze en andere factoren.

Wat zijn de gevolgen van schulden? 

Verwacht mag worden dat naarmate mensen en gezinnen door de huidige economische situatie vaker en langer met financiële problemen kampen, er een extra beroep op de (geestelijke) gezondheidszorg gedaan zal gaan worden. Het is daarom belangrijk om, ook vanwege toenemende krapte in de zorg, mensen met financiële problemen en blijvende schulden snel en goed te ondersteunen. Het onderzoek vindt namelijk geen aanwijzingen dat mensen “wennen” aan financiële problemen: chronische financiële problemen gaan gepaard met fors meer angst- en depressie klachten.

Wat betekent financiële stress voor slachtoffers?

Carlo Contino, adjunct directeur van Fonds Slachtofferhulp: “We verwachten dat de impact van een misdrijf of een ongeval heviger is als je al financiële problemen hebt, en dat dit je herstel belemmert. Wij doen momenteel uitgebreid onderzoek om te achterhalen of en hoe groot dat effect is. Bovendien zien we in de aanvragen die we krijgen voor noodhulp, dat slachtoffers vaak enorm veel baat hebben bij een (financiële) ondersteuning. Het is vaak de boost die ze nodig hebben om hun leven weer op te pakken.”

Lees hier het hele onderzoek in tijdschrift De Psycholoog

Het wetenschappelijke onderzoek is verschenen in het novembernummer (2022) van het Nederlandstalige tijdschrift De Psycholoog. In dit artikel zijn de effecten van financiële problemen aan de hand van grafieken inzichtelijk gemaakt.