Nieuwe wet roekeloosheid eindelijk in de praktijk gebracht

Ineke Sybesma
Directeur Fonds Slachtofferhulp

Begin september 2020 was het zo ver. Het Openbaar Ministerie paste voor het eerst de nieuwe wetgeving toe waarmee roekeloze rijders beter kunnen worden aangepakt. Fonds Slachtofferhulp werkte de afgelopen drie jaar aan de totstandkoming van deze wet, die zowel de bewijslast als de strafmaat van roekeloosheid in het verkeer aanpakt.

Onderzoek naar de strafmaat verkeer

Als je het hebt gevolgd, weet je dat we uitgebreid wetenschappelijk onderzoek lieten uitvoeren, dat we begin 2017 met aanbevelingen kwamen en dat we daarbij ook media-aandacht zochten. Want, hoe kan het toch dat, tot voor kort, verkeershufters die alle regels aan hun laars lapten en daarbij ook nog slachtoffers maakten, gewoon wegkwamen met een relatief lage straf? In veel gevallen zorgde dat, naast enorm veel leed en gebrek aan erkenning voor de slachtoffers en de nabestaanden, ook voor onbegrip van heel veel burgers, omdat de rechter roekeloosheid vrijwel nooit bewezen achtte.

Nieuwe wet roekeloosheid

Ook de politiek bemoeide zich er destijds mee en na Kamervragen was de minister aan zet. Met een aangepast wetsvoorstel beloofde hij in 2019 beterschap: strengere straffen na ernstige verkeersdelicten én een duidelijkere omschrijving van het begrip roekeloosheid in de Wegenverkeerswet.

Met de nieuwe wet is de juridische vertaling meer in lijn gekomen met wat wij als samenleving roekeloos vinden. Wegpiraten en veelplegers in het verkeer krijgen zo de straf die past bij hetgeen zij hebben aangericht. En dat was onze bedoeling. Gelukkig was het parlement het daar unaniem mee eens en is op 1 januari van dit jaar de nieuwe wet dus in werking getreden.

Nu het OM voor het eerst de nieuwe wet toepast, moet gaan blijken hoe de rechters dit gaan oppakken en of ze nu wel bewijs voor roekeloos rijgedrag in stand houden. De verdachte automobilist in deze zaak bracht zijn medeweggebruikers ernstig in gevaar, maar gelukkig maakte hij geen slachtoffers. Het is echter belangrijk dat met de strafeis roekeloosheid een belangrijk eerste signaal wordt afgegeven: in onze samenleving wordt hufterig rijgedrag niet meer geaccepteerd en daar riskeer je een fikse straf mee.

“Met de nieuwe wet is de juridische vertaling meer in lijn gekomen met wat wij als samenleving roekeloos vinden. Wegpiraten en veelplegers in het verkeer krijgen zo de straf die past bij hetgeen zij hebben aangericht. En dat was onze bedoeling.”

Deze week is de uitspraak in deze verkeerszaak en als Fonds blijven we de ontwikkelingen op dit vlak uiteraard volgen. Zodat er in vergelijkbare zaken waarin wél slachtoffers te betreuren zijn, recht wordt gedaan aan het veroorzaakte leed. Natuurlijk is de strafmaat voor slachtoffers en nabestaanden nooit zaligmakend, maar het draagt wel bij aan het gevoel van erkenning. En heel misschien schrikt het andere verkeershufters af. Beide zijn van grote waarde voor de verwerking van hetgeen slachtoffers en nabestaanden is overkomen.

Bekijk in deze animatie hoe de wet Roekeloosheid tot stand is gekomen: