Morgenmiddag 31 mei vindt er in de Tweede Kamer weer een Commissiedebat Verkeersveiligheid plaats. Voor dit debat publiceerde de SWOV onlangs een infographic, waarmee maar weer eens pijnlijk duidelijk wordt hoe omvangrijk het verkeersveiligheidsprobleem in Nederland eigenlijk is. De cijfers liegen er niet om: zowel het aantal verkeersdoden als het aantal gewonden is gestegen, er is een toename van het gebruik van alcohol en drugs in het verkeer en de kosten van verkeersonveiligheid in ons land zijn enorm. En dan heb ik het nog niet eens over het menselijke leed wat schuil gaat achter deze cijfers. Kortom, hoog tijd om te investeren in effectieve preventieve maatregelen.
Impact verkeersongeval reikt verder dan cijfers
Uit de meest recente cijfers van de SWOV blijkt dat de maatschappelijke kosten van verkeersongevallen in 2020 worden geschat op maar liefst € 27 miljard. De kosten per verkeersdode worden geschat op € 6,5 miljoen en per ernstige verkeersgewonde € 0,7 miljoen. Het overgrote deel van deze kosten komt voort uit immateriële schade: het enorme leed en verdriet dat gepaard gaat met een verkeersongeval. Een mensenleven is eigenlijk onbetaalbaar en de impact van het verlies hiervan is vaak enorm. Bij elke verkeersdode zijn gemiddeld vier directe nabestaanden betrokken. En die vier nabestaanden hebben op hun beurt weer dierbaren om zich heen die zich om hen bekommeren. De impact van een dodelijk verkeersongeval is als het ware een web wat zich uitspreidt en reikt dan ook veel verder dan puur het feitelijke cijfer.
Preventief investeren vs. hoge kosten achteraf
Naast de immateriële schade die verkeersongevallen veroorzaken, kost het de samenleving ook ontzettend veel geld. Te denken valt aan medische kosten, opsporings- en vervolgingskosten, filekosten, enzovoorts. Kan dit niet anders? Ik denk van wel. Namelijk door als samenleving te investeren in (bewezen) effectieve preventieve maatregelen om de verkeersveiligheid in ons land te verbeteren. Zoals de herinvoering van het alcoholslot, of monitoring van rijgedrag van veelplegers. Want waarom beschermen we onze samenleving wel tegen mensen die in de gevangenis hebben gezeten voor bijvoorbeeld een geweldsdelict, maar niet tegen mensen die een verkeersdelict hebben gepleegd? Zij mogen immers gewoon weer de weg op zodra hun straf erop zit en hun eventuele rijontzegging is afgelopen. Er bestaat nu niet zoiets als ‘verkeersreclassering’. En hoe kan het dat iemand die al meerdere keren is aangehouden voor rijden onder invloed, toch gewoon weer de weg op gaat en vervolgens iemand doodrijdt? Zouden we dit gedrag niet onmogelijk moeten maken door bijvoorbeeld de herinvoering van het alcoholslot, maar dan in het strafrecht?
Samenleving beschermen, óók tegen verkeersmisdadigers
Natuurlijk brengt dit in eerste instantie wel een investering met zich mee. Maar plaats deze kosten eens in een breder perspectief. In Nederland hebben we gekozen voor een systeem waarbij wij als samenleving onszelf tegen misdadigers willen beschermen. Deze maatregelen kosten nou eenmaal geld. Zo betalen wij als samenleving bijvoorbeeld de elektronische enkelband van een geweldpleger. Maar als we onszelf niet zouden beschermen, zou de prijs die wij moeten betalen vele malen hoger zijn. Dit is niet anders bij verkeersveiligheid. Door als samenleving te investeren in eerder genoemde preventieve maatregelen, zullen de kosten van verkeersonveiligheid naar mijn mening drastisch dalen. Maar veel belangrijker nog, zullen er mensenlevens gespaard blijven en daarmee kan veel verdriet en leed worden voorkomen.
