Hameeda Lakho is expert, inhoudsdeskundige, auteur en oprichter van de Academie voor Herstel en Ervaringsdeskundigheid. Met haar boeken en vanuit haar Academie, zet Hameeda zich in voor lotgenoten. Mensen die, net als zij, een liefdeloos verleden hebben gekend en zijn getekend door kindermishandeling. Hameeda Lakho is initiatiefnemer van het project ‘Getekend – Sporen van kindermishandeling’. Samen met kunstschilder Herman van Hoogdalem en programmamaker Gijs Wanders, vraagt ze op indrukwekkende wijze aandacht voor kindermishandeling.
‘Kindermishandeling tekent en verandert je
Dat kindermishandeling diepe sporen nalaat, ervaart Hameeda niet alleen zelf, ze ziet het ook bij anderen: ‘’Door mijn verleden weet ik hoe diep de sporen zijn die door kindermishandeling worden nagelaten. Ik weet ook dat mijn verleden mij tot op de dag van vandaag tekent. Er zit een gat in mij, wat niemand kan dichten.
Wanneer ik vanuit mijn werk met lotgenoten spreek en hen in de ogen kijk, dan zie ik die gelaagdheid. Het getekend zijn. Daarin zie je de enorme impact van kindermishandeling op een mensenleven. Wanneer je opgroeit, zonder liefde en zonder basisveiligheid, dan mis je het fundament voor een volwaardig leven. Kindermishandeling tekent je. Het maakt dat je jezelf kwijtraakt en niet meer weet wie je werkelijk bent. Het vraagt veel van slachtoffers om het verleden te integreren in het heden en jezelf terug te vinden. Dit wil ik overbrengen met ‘Getekend – Sporen van kindermishandeling’. Tegelijkertijd wil ik ook de onschuld en de onbevangenheid van het kind tonen en hoe dit door kindermishandeling verloren kan gaan. Dat gevoel, dat wilde ik vangen.’’
Een donkere kant
In de portretten door Herman van Hoogdalem is kracht te zien, maar ook intens verdriet. Hameeda noemt dit een donkere kant. Een kant die mensen die kindermishandeling hebben meegemaakt met zich meedragen: ‘’Wat Herman tijdens het schetsen ook zag, is dat je in iemands ogen de kwetsbaarheid ziet. Hij kreeg een kijkje in onze ziel. Ik weet nog dat ik naar mijn portret keek en mijzelf niet direct herkende. Ik zag intens verdriet. Terwijl ik nu toch licht heb gecreëerd om mij heen? Maar er is ook een donkere kant, die voortkomt uit pijn. Ik heb dat zelf ook meegemaakt, dat ik mezelf letterlijk kwijt was. Ik heb er lang over gedaan om dat stuk van mijzelf te omarmen. Zolang ik die kwetsbare kant wegstopte, kon ik doorgaan. Het heeft voor mij helend gewerkt om te erkennen dat ik getekend ben door mijn verleden. Ik ben die krachtige vrouw, maar ik ben ook die kwetsbare vrouw. Ik heb ingezien dat ik mijn kwetsbaarheid kan gebruiken als kracht.’’
De mens zien
Hameeda wil met dit project laten zien hoe dun de scheidslijn tussen slachtofferschap en daderschap werkelijk is. En hoe gemakkelijk je aan de andere kant van het spectrum terechtkomt, wanneer je niets anders kent dan pijn: ‘’Je bent eens een slachtoffer en daardoor altijd een slachtoffer. Of je bent eens een pleger en daardoor altijd een pleger. Maar zo rechtlijnig is het niet. Het is belangrijk dat we de mensen zien achter de slachtoffers en de plegers. En dat ook de plegers kunnen vertellen waarom zij iets hebben gedaan. Wat is hieraan voorafgegaan? Als we vanuit een menselijke benadering naar anderen kijken, kunnen we grote stappen maken. Het bieden van erkenning, herkenning en troost voor slachtoffers en plegers. Het is mooi dat we ook hierin openheid geven en dit bespreekbaar maken in ‘Getekend – Sporen van kindermishandeling’.’’
De gehardheid
Hameeda vindt het belangrijk om met dit project de langetermijngevolgen van kindermishandeling te tonen. ‘’Wanneer je mishandeld bent voel je dit in je relaties, in je werk, in je zoektocht naar hulpverlening. Je voelt het in alles wat je doet. Vroegkinderlijk trauma eist zijn tol. Werkuitval, psychisch lijden en fysieke pijn zijn hier voorbeelden van. Door de traumatische jeugd raakt de ontwikkeling en het sociaal functioneren van mensen verstoord. Het lage zelfbeeld en het gebrek aan zelfvertrouwen blijft hen achtervolgen. Veel mensen kunnen uiteindelijk niet meer meekomen met de maatschappij, door de pijn uit het verleden. En dat is opnieuw traumatisch. Want je wil graag meekomen, maar het gaat niet. Net als vroeger, toen je erbij wilde horen, maar je onzichtbaar was. Ik vind het belangrijk om dat te laten zien met dit project. Dat mensen hierdoor uiteindelijk kunnen verharden en het geloof in zichzelf en de maatschappij kwijtraken. Het is zo belangrijk dat we de mensen blijven zien en dat er écht naar hen geluisterd wordt. Wanneer dit niet gebeurt, ontstaat er afwijzing, teleurstelling, boosheid en wantrouwen. Mensen verliezen de verbinding met anderen. Veiligheid en vertrouwen zijn belangrijke thema’s in het contact met anderen. Wanneer het vertrouwen keer op keer beschadigd wordt, raak je iemand kwijt.’’
Kindermishandeling kent veel gezichten
Ieder verhaal dat deel uitmaakt van het project ‘Getekend’, toont een ander aspect van kindermishandeling. Hameeda vertelt hierover: ‘’Vanuit mijn Academie voor Herstel en Ervaringsdeskundigheid zijn vijf deelnemers geselecteerd voor het project ‘Getekend – Sporen van kindermishandeling. Ik vind het belangrijk dat ieder aspect van kindermishandeling belicht wordt. Verwaarlozing, seksueel misbruik, fysieke en geestelijke mishandeling. Maar ook afkomst en de man/vrouw verhouding. Er zijn nog veel taboes te overwinnen. Zoals het feit dat plegers niet per definitie man zijn. Vrouwen kunnen ook pleger zijn. Kindermishandeling kent veel gezichten. Het gebeurt overal en het kan ons allemaal overkomen.’’
Wij kunnen niet zeggen dat het ooit over gaat
Hameeda wil met ‘Getekend’ nog een belangrijke boodschap overbrengen. Namelijk dat de sporen van kindermishandeling nooit verdwijnen, maar dat er een manier is om kracht te hervinden. ‘’We kunnen niet zeggen dat we volledig hersteld zijn, of dat de pijn niet meer bestaat. We kunnen ook niet zeggen dat de pijn ooit weg zal gaan. Dat is wel wat veel slachtoffers hopen. Ze willen de persoon terug die zij waren voor het geweld. De persoon vol vreugde en onbevangenheid. De realiteit is, dat die persoon niet meer terugkomt. Het geweld heeft je gevormd en je draagt het mee in je leven. Het is nu belangrijk hoe je ermee omgaat. Je moet door de pijn heen, om van daaruit je kracht te hervinden. De pijn kan je niet ontkennen, dit is iets wat in je zit. Door de pijn te ontkennen, wordt het alleen maar groter. Dit geeft mensen ook rust. Wanneer ze weten dat ze de pijn met zich meedragen. Na acceptatie merk je dat de donkere dagen sneller voorbij gaan. Omdat je weer sneller tot jezelf komt. Je verliest jezelf niet meer in de pijn.’’
