Diepe sporen
Kindermishandeling laat bij deze jonge slachtoffers diepe sporen achter. Wanneer deze kinderen geen passende hulp krijgen, zullen deze diepe sporen vaak een leven lang meegaan. Zo beschrijft Marco Strijker dat ook in zijn boek ‘Niemand die omkijkt’. Marco is door zijn vader jarenlang mishandeld. In een interview dat we met hem hadden, vertelt hij hoe somber en eenzaam hij zich soms kan voelen. Een traumatische gebeurtenis, zoals kindermishandeling, brengt een breuk in de identiteit van het slachtoffer, waarbij vragen als ‘Wie ben ik?’ en ‘Waarom overkomt mij dit?’ centraal staan. Maar ook de verbinding met anderen kan bij slachtoffers op gespannen voet komen te staan: ‘Waarom doet iemand mij pijn?’ of ‘Waarom hebben anderen niet ingegrepen en juist weggekeken?’. Dit laatste is erg belangrijk want juist het herstellen van een traumatische gebeurtenis is niet iets dat iemand alleen onderneemt. Zoals Marco ook aangeeft: “De steun van mijn omgeving heeft me geholpen met mezelf te durven zijn en me gewenst te voelen.” Om het leven te kunnen oppakken na kindermishandeling is die verbinding misschien wel het allerbelangrijkst. Zoals de beroemde arts Gabor Maté het verwoordt: “Veiligheid is niet de afwezigheid van gevaar, maar de aanwezigheid van verbinding.”
Herkenning en erkenning
Steun vanuit de omgeving is heel belangrijk. Vooral familie en vrienden vormen een belangrijk sociaal vangnet voor slachtoffers van kindermishandeling. Helaas zien we ook dat de omgeving niet altijd voldoende steun kan bieden en in sommige gevallen zelfs het slachtoffer verder kan isoleren door te twijfelen aan de echtheid van het verhaal van het slachtoffer. Lotgenoten kunnen herkenning en erkenning vaak wel bieden. Slachtoffers die deelnemen aan een lotgenotengroep ervaren hierdoor een grotere mate van zelfredzaamheid en algeheel welbevinden. Lotgenotencontact draait om het ontvangen en bieden van hulp door mensen met soortgelijke ervaringen. Door samen emoties, vragen en informatie te delen over een traumatische ervaring en de nasleep leren lotgenoten van elkaar hoe ze (samen) met het trauma om kunnen gaan. Neem als voorbeeld de Academie voor Herstel en Ervaringsdeskundigheid, opgericht door ervaringsdeskundige Hameeda Lakho. Hameeda wil de stilte doorbreken: “Zodat ze eindelijk durven praten. Wetende dat er geen vooroordeel is, maar gelijkwaardigheid en respect. Dat het veilig genoeg is om te vertellen. Dat is mijn drijfveer voor het werk dat ik doe.”
Geen passend hulpaanbod
Toch zijn we er nog lang niet om slachtoffers van kindermishandeling te helpen met herstellen. Voor een grote groep jonge slachtoffers van kindermishandeling is er namelijk nog geen passend behandelaanbod. Bestaande methoden sluiten niet goed aan op de meervoudige problematiek van deze kinderen en zijn daardoor niet effectief in het verminderen van klachten. Gelukkig zijn er innovatieve initiatieven die aandacht hebben voor deze groep, zoals de lntegratieve Gehechtheidsbevorderende Traumatherapie voor Kinderen (IGT-K). IGT-K is een behandeling voor kinderen en jongeren (tussen de 6-16 jaar) die in het verleden zeer ingrijpende gebeurtenissen in hun thuissituatie hebben meegemaakt – zoals kindermishandeling – en die traumaklachten, gehechtheidsproblematiek, gedragsproblemen en/of emotieregulatieproblemen hebben ontwikkeld. Tijdens de behandeling wordt er eerst gewerkt aan het versterken van de relatie tussen de huidige opvoeder en het kind. Pas daarna wordt gewerkt aan het verminderen van traumaklachten en emotionele en gedragsproblemen. Deze combinatie van traumabehandeling en het werken aan de vertrouwensrelatie tussen kind en opvoeders maakt deze behandeling uniek. Hiermee worden zowel het kind als hun opvoeders voorbereid op de traumabehandelingen en vergroot dit de kans dat de behandeling aanslaat.
DE IGT-K behandeling wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds Slachtofferhulp. Heb jij project of een onderzoek dat de positie van slachtoffers van kindermishandeling in Nederland kan verbeteren? Laat het ons weten! Samen kunnen we meer doen voor deze groep.
