Onderzoek Sociale steun

Dat sociale steun belangrijk is voor een slachtoffer, lijkt heel logisch. Maar welk verschil steun en begrip van een naaste écht maakt, is lastiger te onderbouwen. In het meerjarig onderzoek Victims in Modern Society doen we hier onderzoek naar. Dit doen we in nauwe samenwerking met dr. Peter van der Velden en Centerdata. In gesprek met Peter van der Velden vertelt hij over de meerwaarde van het onderzoek.

Wat vertelt het VICTIMS-onderzoek ons over het belang van sociale steun en erkenning?

“Op jaarbasis wordt zo’n 13 procent van de Nederlandse bevolking slachtoffer van criminaliteit, geweld of een ongeval. Dit komt neer op zo’n 1,7 miljoen mensen per jaar die de hulp van hun omgeving in meer of mindere mate nodig hebben. Sociale steun is van onschatbare waarde en speelt, naast professionele hulp, een belangrijke rol bij de opvang van slachtoffers en nabestaanden. Steun kan er zelfs voor zorgen dat er minder psychische problemen ontstaan. Zo is uit het VICTIMS-onderzoek gebleken dat slachtoffers die in de eerste maanden veel erkenning en begrip krijgen vanuit hun omgeving, een half jaar later minder last hebben van een posttraumatische stress stoornis (PTSS).”

Sociale steun lijkt heel logisch, maar lang niet iedereen kan rekenen op begrip en steun uit zijn omgeving. Laat het onderzoek ook zien waar dat aan ligt?

“Omdat we mensen over een langere periode volgen, kunnen we verbanden leggen hoe iemands situatie was vóórdat hij/zij slachtoffer werd. De aanwezigheid van een sterk sociaal netwerk voordat iemand slachtoffer wordt, blijkt bijvoorbeeld van groot belang om problemen later te voorkomen. Voor naasten die het lastig vinden in te schatten wat ze kunnen doen, heeft Fonds Slachtofferhulp de website slachtofferwijzer.nl ontwikkeld. Daar kunnen zij laagdrempelige tips vinden om hulp te bieden.”

Hoe is het VICTIMS-onderzoek anders dan andere onderzoeken?

“Het VICTIMS-onderzoek is het eerste grote langdurige en longitudinale bevolkingsonderzoek naar slachtofferervaringen en de gevolgen ervan. Wanneer we mensen over een reeks van jaren volgen, krijgen we veel meer inzicht. Zo wordt inzichtelijk welke mensen een groter risico lopen op chronische problemen en hoe problemen die slachtoffers ervaren zich ontwikkelen door de tijd heen. Sociale steun is één van de aspecten van het onderzoek en onderstreept het belang van tijdige erkenning voor mensen die iets vreselijks hebben meegemaakt. Het leven van mensen die een schokkende gebeurtenis meemaken hoeft namelijk niet gekenmerkt te worden door slachtofferschap. Met steun en erkenning door de omgeving kunnen zij hun leven zo goed mogelijk weer oppakken.”