Onderzoek: online disclosure van seksueel misbruik

Steeds meer mensen kiezen ervoor om hun ervaring met seksueel geweld online te delen. In 2020 publiceerde onze onderzoekspartner het NSCR het rapport Viral Justice & E-shaming – een onderzoek naar het zogenoemde online disclosure. Een ontzettend interessant en relevant onderwerp, dat volgens Marleen Gorissen van het NSCR nog veel meer onderzoek behoeft. We spraken haar over haar bevindingen tot nu toe, en over de toekomst.

Waarom is onderzoek nodig? 

“Het online delen van ongewenste seksuele ervaringen is een fenomeen dat we al langere tijd zien  – op social media, blogs en fora. Het begin van de #metoo-beweging in 2017 is daar het meest sprekende voorbeeld van. Slachtoffers lijken een behoefte te hebben om hun ervaringen te delen met anderen. Maar we weten ook: het internet is niet helemaal zonder gevaren. Wat biedt het internet dan voor slachtoffers dat ze misschien niet in de offline wereld vinden? Waarom kiezen slachtoffers ervoor om hun verhalen juist online te delen? Welke reacties krijgen zij? En welke gevolgen heeft dit? Dat zijn de vragen die aan de basis staan van ons onderzoek.” 

 Wat is jullie tot nu toe opgevallen? 

“Een veel gehoord geluid binnen de samenleving is dat mensen die ervoor kiezen om hun ervaringen online delen dit met name doen om de dader aan de schandpaal te nagelen. Opvallend genoeg zien we dat in het onderzoek niet echt terug. Binnen de Nederlandse samenleving lijkt weinig draagvlak te zijn voor zogenaamde e-shaming. Wel geven slachtoffers aan hun ervaring vast te willen leggen en hun hart te willen luchten. Voor sommigen heeft het opschrijven van hun verhaal een heilzame werking. Voor anderen is het de eerste stap in de zoektocht naar passende hulp. Hulp die zij bijvoorbeeld offline niet gevonden hebben. Wat we bovendien veel horen is dat mensen het gevoel hebben de enige te zijn – om vervolgens de verhalen van anderen te lezen en zich het tegenovergestelde te realiseren. Ze zien dan: wat ik heb meegemaakt was niet alleen een vervelende ervaring, maar het was ook misbruik, het was ook geweld. Door hun verhaal te delen hopen zij dat anderen dat ook inzien. Want ook andere willen helpen is een belangrijke beweegreden achter online disclosure.” 

 Op welke manier draagt ons platform WTFFF.nl hieraan bij? 

“Er heerst een taboe rond (online) seksueel misbruik. Dit maakt het voor mensen die dit meemaken lastig om hierover te praten. Daar biedt het internet een hele mooie kans – het online lezen van de (anonieme) verhalen van anderen kan (h)erkenning en steun geven. Gelukkig zijn er steeds meer platforms en initiatieven zoals WTFFF.nl, die een veilige plek bieden om dat te doen. Er zijn al veel verhalen gedeeld in de korte tijd dat WTFFF.nl online staat. Ik denk dat het nu al op een krachtige manier laat zien: het is een probleem, het komt veel en in allerlei verschillende vormen voor. En als slachtoffer ben je niet alleen.” 

 Waar willen jullie in de toekomst nog verder op inzoomen? 

“De belangrijkste factor die nu nog onbekend is, is het effect van online delen van jouw ervaring. Wat doet dit voor het slachtoffer, de (vermeende) dader en de samenleving? Eén van de meest sprekende nadelige gevolgen is het verkrijgen van negatieve reacties. We zien ze wel, maar gelukkig niet zo veel. Maar, we hebben geen zicht op eventuele negatieve reacties via dm’s en dergelijke. Terwijl zo’n negatieve reactie behoorlijk pijnlijk en schadelijk kan zijn. We zijn momenteel dan ook bezig met een vervolgonderzoek om meer inzicht in te kunnen krijgen in de effecten hiervan.” 

 

3 keer per jaar gratis het magazine ontvangen?

Het Fonds Slachtofferhulp Magazine staat drie keer per jaar in het teken van een ander thema. Zoals online seksueel misbruik, rouw en noodhulp. Wil jij op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Ben je benieuwd naar de verhalen van slachtoffers en nabestaanden? Vraag het magazine gratis aan.