“Veel slachtoffers kunnen de hulp die ze keihard nodig hebben, niet vinden of betalen”
Wanneer je slachtoffer wordt van een misdrijf of ongeval, kun je te maken krijgen met een opeenstapeling van problemen. Is de hulpverlening hier voldoende op ingericht? Financiële problemen, juridisch getouwtrek, problemen op je werk, depressie, relatieproblemen. Het is een greep uit de moeilijkheden waar iedereen mee te maken kan krijgen. Alleen, als je in het voorgaande jaar slachtoffer bent geworden, is de kans op deze problemen veel groter dan voor niet-slachtoffers. Bovendien is de weg naar de juiste hulpverlening voor een slachtoffer moeilijker. Zo blijkt uit een tussentijdse meting van het meerjarenonderzoek Victims in Modern Society (VICTIMS). Adjunct-directeur Carlo Contino houdt een paar conclusies tegen het licht.
Waar richt het onderzoek zich op?
“In het Victims-onderzoek kijken we naar de situatie van slachtoffers over een langere termijn en vergelijken dat met de situatie van mensen die geen slachtoffer zijn geworden en we vergelijken verschillende groepen slachtoffers met elkaar. Zo leren we steeds meer over wie er welke problemen moet zien te overwinnen. En in hoeverre aspecten van iemands leven voorafgaand aan en in de periode na een slachtofferervaring daar invloed op hebben. Het doel is empowerment van slachtoffers, zodat je geen blijvende problemen houdt en weer krachtig verder kunt na een gebeurtenis die je leven op zijn kop zet. In deze laatste tussentijdse meting hebben we vooral gekeken naar de verscheidenheid aan problemen waar je na het meemaken van (seksueel) geweld, serieuze bedreiging, diefstal of een ongeval tegenaan kunt lopen en of mensen de weg naar hulp vinden.”
Waar kunnen slachtoffers zoal tegenlopen?
“De problematiek is heel divers, maar vaak zie je wel een samenhang. Iemand is bijvoorbeeld door een autobestuurder van zijn fiets gereden en is hierdoor arbeidsongeschikt geraakt. Naast het lichamelijk letsel van het ongeluk zelf, kan er een net van problemen ontstaan die elkaar versterken: onzekerheid in inkomen, slepende juridische kwesties, mentale problemen, relaties komen onder druk te staan. Zonder hulp kom je er dan niet zelf meer uit. Het zijn problemen die iedereen kunnen treffen, maar uit het onderzoek blijkt dat slachtoffers hier duidelijk vaker mee kampen dan niet-slachtoffers.”
Welke hulp is er nodig?
“Professionals in de geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijk werk, slachtofferhulpverlening, advocaten, (huis)artsen of financiële experts kunnen slachtoffers helpen hun problemen op te lossen. Of in elk geval te verminderen. Wat opvalt in het onderzoek, is dat slachtoffers veel moeilijker aan hulp komen dan mensen met dezelfde problemen die geen slachtoffer zijn geworden. In cijfers: slachtoffers hebben anderhalf tot twee keer vaker een onvervulde hulpbehoefte dan niet-slachtoffers. Ze kunnen de hulp niet vinden of betalen. Terwijl ze dit keihard nodig hebben.”
Wat kunnen we hieruit opmaken?
Dit onderzoek laat zien dat er kansen zijn en noodzaak is om voor de slachtoffers die het nodig hebben, de toegankelijkheid te verbeteren van verschillende vormen van professionele hulpverlening.