De rechter vond in die zitting namelijk dat zij zich alleen maar mocht uitlaten over de gevolgen die het delict voor haar hadden. Maar sinds de uitbreiding van het spreekrecht in 2016 hebben slachtoffers een wettelijk recht om onbeperkt te spreken. Dus ook over de bewijsvoering en de eventuele straf. De rechter schoof die wet echter terzijde. Deze zaak draait om belediging en bedreiging, waarbij het slachtoffer vindt dat zij de rechter veel extra informatie had kunnen verstrekken over de verdachte en zijn daden, dat mogelijk zou hebben geholpen om als slachtoffer serieus genomen te worden. Daartoe kreeg zij dus geen kans. De zaak werd afgesloten met een vrijspraak.
De rechter in het kort geding erkende dat het slachtoffer door de inperking van het spreekrecht geen eerlijk proces heeft gehad en droeg het OM op om hoger beroep in te stellen. Dit deed het OM dan ook conform het vonnis; om het vervolgens weer in te trekken. Om dit te voorkomen spande de advocaat van het slachtoffer een tweede kort geding aan. Ditmaal gesteund door het Fonds Slachtofferhulp; zodat aan dit slachtoffer alsnog recht kon worden gedaan. Helaas besloot de rechter nu, dat er geen wettelijke basis is om het OM te verbieden het hoger beroep in te trekken.
Slachtofferrechten té vrijblijvend
In 2011 is de Wet Versterking Positie Slachtoffers in werking getreden, die het slachtoffer rechten toekende en daarmee een formele positie in het strafrecht gaf. Veertien rechten in totaal, en ze worden allemaal met grote regelmaat niet nageleefd. Dat is nogal wat, als de uitvoerders van de wet, zich zelf niet aan de wet houden! En wat dát doet met het rechtsgevoel van slachtoffers en nabestaanden, merken wij bij het Fonds iedere dag. Slachtofferrechten zijn op dit moment dus heel vrijblijvend; als jouw recht geschonden wordt, heb je nu geen poot om op te staan, dat zie je maar in dit kort geding!
Belemmerd onderzoek NSCR
Twee jaar geleden hebben we aan een gerenommeerd onderzoeksinstituut, het NSCR, opdracht gegeven om goed uit te zoeken of en zo ja welk recht op welke manier wordt geschonden, en welke sanctie passend zou zijn om ervoor te zorgen dat slachtoffers hun recht wel kunnen afdwingen. En we kijken gelijktijdig wie er eigenlijk toezicht houdt op de partijen die die slachtofferrechten moeten uitvoeren. Het onderzoek verloopt uitermate moeizaam. Waarom? Omdat het OM, een belangrijke partij bij de uitvoering van slachtofferrechten en cruciaal als informatiebron, het NSCR geen toestemming geeft om in haar bestanden onderzoek te doen. Het geeft te denken….
