Meer recht doen aan zedenslachtoffers. Veroorzaakt leed erkennen. En nieuwe slachtoffers voorkomen. Dat is voor ons altijd het uitgangspunt geweest bij de modernisering van de ‘Wet seksuele misdrijven’. Zodat de opsporing en vervolging van zedendelinquenten wordt geoptimaliseerd en er minder zedenzaken worden geseponeerd.
Over het nut en de noodzaak van een nieuwe zedenwet schreef ik in 2018 al een column. En de afgelopen jaren heeft Fonds Slachtofferhulp als kennis- en belangenorganisatie op verschillende momenten in de consultatieperiode van het wetsvoorstel advies gegeven aan de wetgever. Onder andere over de verschillende vormen van zowel offline als online seksueel misbruik die in de gemoderniseerde wet belegd moeten worden.
Nu, bijna vijf jaar na dato, buigt de Tweede Kamer zich over het wetsvoorstel ‘Seksuele Misdrijven’ en vindt er deze week, op woensdag 10 mei, ook een Rondetafelgesprek over de nieuwe zedenwet plaats met de vaste Kamercommissie van Justitie en Veiligheid.
Dat de modernisering van de zedenwet nu eindelijk op de agenda van de Tweede Kamer staat is natuurlijk een goed punt, maar wat ik graag zou willen voorkomen, is dat er nog te lang wordt geneuzeld over punten en komma’s. We hebben altijd als doel gehad om grijze gebieden in de wet minder grijs te maken en de drempel voor slachtoffers om zich te melden zoveel mogelijk te verlagen. We moeten dus zien te voorkomen dat er onnodig nieuwe drempels worden opgeworpen. Én het slachtofferbelang alsnog uit het oog wordt verloren. En eerlijkheid gezegd ligt dat risico in een Kamer met 20 verschillende fracties helaas op de loer…
In de afgelopen vijf jaar is de storm rondom seksueel grensoverschrijdend gedrag flink opgestoken. Nieuwe onthullingen over wangedrag op de werkvloer, in de cultuursector, media- en sportwereld zijn nog steeds aan de orde van de dag. Ik merk dat daarover in heel veel organisaties constructief wordt nagedacht. En dat zorgt hopelijk uiteindelijk voor een hoognodige cultuurverandering. Maar laten we dat alsjeblieft niet verwarren met waar we het in de zedenwet over hebben: verkrachten, aanranden, is namelijk de overtreffende trap van grenzen overschrijden. En juist de slachtoffers van seksueel geweld en misbruik moeten we, door te ingewikkelde wet- en regelgeving én bewijsbaarheid, niet ontmoedigen hun verhaal te doen. We moeten echt zien te voorkomen dat er nieuwe drempels worden opgeworpen als slachtoffers uiteindelijk de moedige stap hebben genomen om zich te melden bij de politie.
Ik hoop dat zowel de Tweede als de Eerste Kamer snel instemmen met de nieuwe wet, zodat deze binnen afzienbare tijd in werking kan treden. Tegelijkertijd moeten we ook kritisch blijven kijken naar de uitvoerbaarheid. Zodat slachtoffers niet onnodig worden geconfronteerd met extra lange doorlooptijden en nieuwe obstakels, en secundaire victimisatie kan worden voorkomen.
Ineke Sybesma – directeur Fonds Slachtofferhulp
