Onderzoek: framing slachtoffers in de media

Waarom dit project?

Wereldwijd vallen elk jaar ruim 1,3 miljoen verkeersdoden. Hiermee vormt de auto de grootste bedreiging in de meeste westerse samenlevingen. Het lijkt er op dat we collectief hebben geaccepteerd dat deze dreiging nu eenmaal hoort bij de voordelen van een snel vervoersmiddel. Maar is dat ook zo? Of wordt onze mening gevormd door de manier waarop media berichten over verkeersongelukken?

Een studie van Marco te Brömmelstroet laat zien dat journalistieke berichtgeving over een ongeval vaak niet meer over de mensen gaat. Het wordt geframed als een op zichzelf staande gebeurtenis, in plaats van als onderdeel van een systematisch probleem; als een samenloop van omstandigheden in plaats van als het gevolg van menselijk handelen; en als een bron van oponthoud in plaats van een menselijk drama.

Eva: “Met het onderzoek hopen we het bewustzijn te vergroten over de gevolgen van verslaggeving over ongevallen. En natuurlijk hopen we dat we hiermee een positieve invloed hebben op de manier van berichtgeving én op de maatschappelijke urgentie om verkeersongevallen serieuzer aan te pakken. Dat zal geleidelijk aan gaan, maar we zetten graag de eerste stap hiervoor.”

Inhoud van het project

Het Ongeluk is in eerste plaats een database. Doel van deze site is meer inzicht te krijgen in hoe Nederlandse media schrijven over verkeersongelukken. Het platform is begonnen als spin-off van het journalistieke project over verkeersongevallen van journalist Thalia Verkade en planoloog Marco te Brömmelstroet op De Correspondent. Iedereen kon helpen om ongevallenberichtgeving te verzamelen. Vrijwilligers konden zich aanmelden, een url van een krantenartikel indienen en deze classificeren langs een lijst met belangrijke kenmerken.

Het onderzoek heeft in beeld gebracht hoe er door betrokkenen, slachtoffers en nabestaanden wordt gekeken naar hoe hun verkeersongeval in de media is besproken. Wat voornamelijk opvalt, is hoe divers hun ervaringen zijn en ook hoe anders zij aankijken tegen verbeteringen in de berichtgeving. Daarnaast is het webplatform www.hetongeluk.nl verder opgebouwd voor dataverzameling van geschreven berichtgeving en is er een filter ontwikkeld om de koppen van krantenartikelen te beoordelen. 

Doel van het project

Dit project had als doel inzicht te krijgen in het effect van de huidige framing van deze berichtgeving
op lezers (a.d.h.v. kwantitatief onderzoek) en op betrokkenen/nabestaanden (a.d.h.v. kwalitatief
onderzoek). Daarnaast streeft het project er naar om bewustwording hierover bij journalisten te
vergroten, door middel van nieuwe visualisaties van patronen hierin op Het Ongeluk.

Het Ongeluk is een digitale omgeving waar burgers lokale berichtgeving rondom verkeersongevallen verzamelen. Hierdoor ontstaat er een overzicht van het systematische karakter en kunnen patronen en trends worden onderzocht.