Tips voor sociale steun

Hoe steun je iemand?

We horen vaak dat mensen hiermee worstelen. Het gevoel dat je als naaste minder goede steun geeft dan een professional. Of dat het zo heftig is wat jouw naaste heeft meegemaakt, dat je niet weet wat je moet zeggen. Dit zijn logische gevoelens. Iemand steunen die een traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt, doe je niet elke dag. Het is dus begrijpelijk dat je aarzelt.

Met onze SlachtofferWijzer voor Naasten hopen wij deze aarzeling weg te nemen. Omdat blijkt, onder andere uit onze gesprekken met slachtoffers, dat steun door de omgeving essentieel is om het leven weer op te kunnen pakken. De vraag is: hoe ga je als naaste die drempel over? Hoe steun je iemand, ondanks dat je niet weet of je het goed zal doen?

Het antwoord hierop is eigenlijk heel simpel. We maken het geven van goede steun vaak heel groot voor onszelf, terwijl je heel ver komt met compassie, betrokkenheid en eerlijkheid. Weet je niet wat je moet zeggen? Wees hier dan eerlijk over. Zeg: ‘’Ik vind het zo erg wat je hebt meegemaakt, ik weet niet wat ik moet zeggen.’’ Wees ook niet bang om te vragen wat de ander nodig heeft. Door hiernaar te vragen, toon je je betrokkenheid en geef je de ander de ruimte om het zelf aan te geven. Met deze twee simpele vragen, toon je gevoel en medeleven en geef je jouw naaste een stukje regie terug, die hem of haar eerder misschien ontnomen is.

Iedereen onderschat het belang van naastensteun weleens. Terwijl, als je er goed over nadenkt, niemand alleen staat in de wereld. Waarom zouden we de moeilijkste momenten in het leven dan alleen aangaan? Het leven oppakken na een traumatische ervaring, dat doe je niet alleen. Dat doe je met de mensen om je heen.

Tips voor het geven van sociale steun

Wij zetten een aantal tips voor het geven van sociale steun voor je op een rij.

1. Niet weten wat je moet zeggen

Het is normaal dat je niet direct weet wat je tegen iemand moet zeggen. Geef dit ook eerlijk aan. Helemaal niets zeggen kan iemand ervan weerhouden om meer te vertellen. De eerste reactie zou kunnen zijn: ‘’Ik vind het vreselijk dat dit jou is overkomen’’ of ‘’Wat fijn dat je dit aan mij toevertrouwt”.

2. Vraag hoe je de ander kan helpen

Iedere persoon heeft iets anders nodig. Daarbij kan dit ook nog veranderen per fase van verwerking. Bij een eerste gesprek is luisteren en steunen vaak genoeg. In een vervolggesprek is misschien meer behoefte aan advies, hulp of voorbereiding van vervolgstappen.

3. Luister, toon begrip, stel niet teveel vragen

Te veel vragen stellen kan beschuldigend overkomen. Ook als je de situatie helder probeert te krijgen. Besef dat, om de ander te helpen, het niet per se nodig is alles precies te weten. Je kan er voor de ander zijn door hem of haar te horen, te zien en te steunen.

4. Leg de regie bij het slachtoffer

Laat degene die het verhaal vertelt zelf het tempo van het delen bepalen. Laat het ook aan deze persoon welke details hij/zij op welk moment wil delen. Dit is erg belangrijk. Eerder was de regie de persoon ontnomen. Laat daarom de regie bij de ander.

5. Nooit schuld van het slachtoffer

Voor slachtoffers kan het fijn zijn te horen dat wat er gebeurd is nooit zijn of haar schuld is. Slachtofferschap gaat vaak over misbruik van macht door de dader, probeer het slachtoffer hiervan te blijven overtuigen.

6. Praktische hulp

Voor mensen voor wie het dagelijks leven ontregeld is, kan praktische hulp fijn zijn. Denk aan het doen van een boodschap, hulp in de huishouding of hulp met de kinderen. Vraag hoe je kunt helpen. Door dit te vragen, weet je waar behoefte aan is.

7. Spreek uit dat je het slachtoffer gelooft

Voor slachtoffers is het van groot belang dat wat ze vertellen geloofd wordt en dat ze erkend worden. Slachtoffers voelen zich vaak kwetsbaar en de angst om niet geloofd te worden kan hen belemmeren om hun verhaal te delen en hulp te zoeken.

8. Acuut gevaar

Is de veiligheid van het slachtoffer in direct gevaar? Schakel dan de politie in. Zij kunnen beoordelen of het nodig is om iemand op een veilige plek onder te brengen.

9. Informeer naar de behoefte om aangifte te doen

Het doen van aangifte is niet iets dat móet. Het is wel goed om het te overwegen. Bied bijvoorbeeld hulp aan bij het bespreken van de voors en tegens en bij het uitzoeken van de mogelijkheden.

10. Zorg ook goed voor jezelf

Blijf bij jezelf checken wat het verhaal en de nieuwe situatie met jou doet. Emotioneel zal het ook voor jou als luisteraar zwaar zijn. Het kan bijvoorbeeld raken aan een eventueel (onverwerkt) trauma. Zorg dus ook goed voor jezelf. Want alleen als jij rustig en gezond blijft, kun je er echt zijn voor de ander.