“Als kijker krijg je hetzelfde ongemakkelijke gevoel als iemand die seksueel misbruik meemaakt”

Peter wilde graag een film maken over seksueel misbruik omdat hij dit zelf ook heeft meegemaakt. “Ik heb mijn eigen ervaring met seksueel misbruik, daarbij is er destijds ook PTSS vastgesteld, waarvoor ik inmiddels behandeld ben. Ook in mijn werk als psycholoog zie ik dat er niet altijd evenveel bekend is over de verschillende overlevingsreacties bij seksueel misbruik. En daarnaast viel het mij op dat als ik iets in de media zag over seksueel misbruik, dat het vaak over vrouwen ging. Natuurlijk is dat heel goed, maar ik miste daarin wel het feit dat ook mannen slachtoffer worden van seksueel misbruik. Bovendien maken we vrouwen ook ondergeschikt door te doen alsof seksueel misbruik alleen bij vrouwen speelt en dit mannen niet kan overkomen. Ook mannen kunnen zich niet altijd verweren.”

Freeze reactie

“Ook zie ik in de media vaak iets over dat het slachtoffer wel iets had kunnen doen, zoals weggaan of niet met iemand meegaan. Terwijl het helemaal niet zo eenvoudig ligt. Veel slachtoffers krijgen namelijk te maken met een freeze reactie. Als ik de cijfers mag geloven, is dat zelfs zo bij 70% van de slachtoffers. Daar mis ik in de media best vaak uitleg over. Daarom heb ik uiteindelijk besloten om een film te maken over de freeze reactie.”  Tijdens een freeze-reactie bevriest je lichaam, je voelt je als het ware verlamd. Je bent dan niet meer in staat om iets te doen of te zeggen. Het is een automatische, reflexmatige reactie van het lichaam om je leven te redden.”

IJsblokken

“In de film hebben we gekozen voor zwart/wit beeld en het gebruik van foto’s in plaats van video bij de misbruikscene. Voor de foto’s is gekozen omdat het beeld dan stilvalt, dat staat voor de freeze reactie. Dat geldt ook voor de ijsblokken die je ziet bij de aftiteling, daar komt de freeze dan ook weer in terug. De keuze voor zwart/wit beeld is gemaakt, omdat de film gaat over dat niet alles zo zwart/wit is, maar dat je daartussen ook een hele belevingswereld hebt. En natuurlijk werkt dat visueel gezien ook erg goed. Het ziet er mooi uit op beeld.”

Het ongemakkelijke gevoel

“De beelden die we hebben gemaakt van het misbruik vind ik zelf erg indrukwekkend. Je krijgt als kijker ook heel even het ongemakkelijke gevoel. Dat gevoel dat iemand die misbruik meemaakt ook heeft, alleen blijft dat gevoel dan nog veel langer.” Toch waren dit wel de moeilijkste scenes om te maken voor Peter: “Voor dit deel van de film moest ik me verplaatsen in de rol van de pleger en na gaan denken over waarom hij dit doet. Ik vond dat moeilijk. Toch heeft het me wel echt iets opgeleverd voor mijn eigen verwerking, om de pleger te begrijpen. Het is wel echt nodig om te doen, omdat je de rol dan beter begrijpt. Dat moet wel, anders wordt de film te plat.”

Begrip

“Ik hoop wel dat door Riposte minimaal drie mensen in Nederland beter begrijpen wat de freeze reactie is en dat zij daardoor met meer begrip kunnen reageren naar hun omgeving als dit nodig is. Als het drie mensen zijn, is dat voor mensen die seksueel misbruik meemaken al een winst. Dat beetje meer begrip en steun.”