Onderzoek compensatie na misdrijfschade

Waarom dit project?

In de afgelopen jaren is er veel gedaan voor de rechten van slachtoffers van misdrijven. Toch blijkt dat een groep slachtoffers die zwaar getroffen is, vaak geen hulp krijgt. Dit zijn slachtoffers van ernstige misdrijven die blijvende lichamelijke of mentale schade hebben, maar hier geen vergoeding voor krijgen via het strafproces. Denk bijvoorbeeld aan een jongeman die na een mishandeling in het Vondelpark ernstig hersenletsel oploopt, zijn baan verliest en terugvalt op een WIA-uitkering. Of een vrouw die na de gewelddadige dood van haar man achterblijft met twee jonge kinderen en financieel haar hoofd niet boven water kan houden doordat het inkomen van haar partner is weggevallen. 

Lastig en langdurig proces 

Strafrechters vinden de schadevergoeding namelijk vaak te ingewikkeld om tijdens de strafzaak te behandelen. Slachtoffers moeten dan een civiele rechtszaak beginnen, maar ook dit is een lastig en langdurig proces wat niet altijd succesvol is. Ook de route via het Schadefonds Geweldsmisdrijven is voor deze zwaar getroffen groep geen oplossing, omdat de schade vaak veel groter is dan de maximumbedragen die het Schadefonds kan vergoeden. 

Ervaringen, verwachtingen en wensen 

Naast het probleem dat schade vaak onvergoed blijft, is het de vraag of het systeem slachtoffers voldoende ondersteunt bij hun herstel. Compensatie van schade kan helpen bij het herstellen na een misdrijf. Of dit ook echt gebeurt, hangt af van hoe en via welke weg de compensatie wordt ontvangen. Er is al veel discussie over veranderingen in het compensatiesysteem, maar wat ontbreekt zijn de ervaringen, verwachtingen en wensen van slachtoffers zelf. Door beter te begrijpen wat slachtoffers nodig hebben, wordt het systeem verbeterd. Hun schade wordt dan ook echt vergoed op een manier die hen helpt bij het herstel.  

Doel van het project

Het huidige systeem om de schade van slachtoffers te vergoeden werkt niet voor de mensen die het zwaarst getroffen zijn. Dit onderzoek geeft inzicht in de verschillende (nieuwe) routes naar compensatie en in de verwachtingen en ervaringen van slachtoffers. Hiermee hopen we de stem van het slachtoffer te versterken.  

Inhoud van het project

Het promotietraject van Arlette Schijns bij de Vrije Universiteit Amsterdam bestaat uit de volgende onderzoeken:  

• In 2017 is het eerste deel van dit onderzoek afgerond. Hierin werd de mogelijkheid om schade vergoed te krijgen via de aansprakelijkheidsverzekering van de dader of via een first party-verzekering onderzocht. Lees hier het onderzoeksrapport dat is verschenen en hier het nieuwsartikel voor een samenvatting van het onderzoek.  

• Op dit moment wordt onderzoek gedaan naar de verwachtingen, ervaringen en behoeften van slachtoffers. Dit onderzoek wordt naar verwachting in 2025 afgerond.