Online seksueel misbruik - maak het bespreekbaar met je kind

Oudermodule WTFFF!? x Stukje van mij

Wat kun je als ouder doen om onderwerpen als online shaming en sexting (misbruik) thuis bespreekbaar te maken? En écht te begrijpen wat er op dit gebied speelt bij kinderen en jongeren? Graag geven we je tips en tools om ook thuis met jouw kind te praten over dit onderwerp. Deze oudermodule is ontwikkeld door Fonds Slachtofferhulp, met steun van KPN.

Doneer
Doneer
Doneer

Sexting is niet meer weg te denken uit de seksuele ontwikkeling van  jongeren. Maar wat is een normale ontwikkeling? De rol van ouders om hun kind online veilig hierdoor heen te loodsen is groot, maar ook ingewikkeld.  Want hoe ga je een gesprek aan over een onderwerp waar je niet heel veel over weet? En waar je kind waarschijnlijk niet graag over wil praten. Aan de hand van korte video’s geven je graag tips & tools.

Uitlegvideo’s

Tips & tools
Aan de hand van een aantal korte video’s kun je thuis eenvoudig en aan de hand van open vragen sexting, sexting misbruik en online shaming met jouw kind bespreken en werken aan preventie. 

  1. Hoe kan ik dit onderwerp thuis bespreken?
  2. Welke vragen stel ik ter preventie?
  3. Wat is het verschil tussen sexting & sexting misbruik?
  4. Is sexting misbruik strafbaar?
  5. Wat is het verschil tussen sexting misbruik en online shaming?
  6. Waarmee werken we aan preventie en waarmee juist niet?
  7. Wat is vaak onze eerste reactie na sexting misbruik?
  8. Waar kun je terecht na online seksueel misbruik?

Hoe kan ik dit onderwerp thuis bespreken?

In deze video vind je voorbeeldvragen en tips om over sexting misbruik te praten.

Het is belangrijk om te benadrukken dat sexting niet het probleem is, maar sexting misbruik.

Open vragen die je kunt stellen om sexting en sexting misbruik te bespreken zijn:

  • Waarom denk jij dat mensen naaktfoto’s van anderen doorsturen?
  • Wat vind je ervan als iemand dat doet?
  • Denk je dat foto’s altijd met kwade opzet worden doorgestuurd of soms ook vanuit onwetendheid?
  • Hoe zou jij je voelen wanneer er een geheim of een intieme foto van jou online wordt doorgestuurd?
  • Wat zou je doen als dit zou gebeuren?
  • Wat zou je doen als er online iets anders gebeurt waar jij je onprettig bij voelt?
  • Denk je dat iemand die een foto doorstuurt altijd heeft nagedacht over de gevolgen hiervan?
  • Wat vind je daarvan? 

Zie voor meer informatie

Welke vragen stel ik ter preventie?

Helaas hebben we niet de volledige controle over de keuzes die onze (puber)kinderen maken. En door alleen te benadrukken ‘doe niet aan sexting, want dan neem je een risico,’ geven we de verkeerde boodschap. Hiermee verkleinen we namelijk de kans dat jouw kind het aan jou durft te vertellen wanneer er zich tóch een vervelende online situatie voordoet.

Het is belangrijk om online seksualiteit op een open en vragende manier te bespreken. Open vragen die je jouw kind kunt stellen en waarmee je aan preventie kunt werken zijn:

Normaliseren

  • Wat vind jij van online flirten?
  • Wat vind jij van sexting?

Vertrouwen en veiligheid

  • Wanneer denk jij iemand te kunnen vertrouwen?
  • Wanneer denk jij iemand te kunnen vertrouwen online?
  • Wanneer zou jij iemand een intiem beeld toevertrouwen?
  • Zou jij alleen aan sexting doen met iemand die je ook in het echte leven kent of ook met iemand die je alleen online kent?
  • Als er online iets gebeurt wat jij onprettig vindt of waardoor jij je onveilig voelt, aan wie zou je dit dan vertellen?
  • Zou je het aan mij durven vertellen? Waarom wel/niet?

Toestemming en privacy

  • Wat is volgens jou toestemming?
  • Als jij iemand toestemming geeft om een geheim of een intieme foto van jou online door te sturen, wat zeg of doe jij dan?
  • Heb jij wel eens meegemaakt dat er een intieme foto van iemand is doorgestuurd?
  • Denk je dat de persoon op de foto daar toestemming voor heeft gegeven?
  • Hoe zou jij je voelen als er een geheim of een intieme foto van jou op school rond zou gaan? 

Zie voor meer informatie:

Wat is het verschil tussen sexting & sexting misbruik?

Het is belangrijk om te weten wat het verschil is tussen sexting en sexting misbruik. Wanneer laat weten dat sexting niet het probleem is, maar sexting misbruik, creëer je een veiligere omgeving waarin jouw kind over dit onderwerp kan praten. Ook vergroot dit de kans dat jouw kind jou om hulp durft te vragen wanneer er sprake is van sexting misbruik.

Is sexting misbruik strafbaar?

Als ouder is het belangrijk om te weten dat sexting misbruik strafbaar is. Zo kunt je jouw kind bewust maken van de mogelijke gevolgen van het doorsturen van intieme foto’s.

Dit geeft daarnaast een extra signaal van de ernst van het doorsturen van beeldmateriaal en kan jouw kind helpen om verantwoordelijke keuzes te maken.

Wat is het verschil tussen sexting misbruik en online shaming?

Het is belangrijk om te weten dat sexting misbruik en online shaming twee verschillende dingen zijn die sterk met elkaar kunnen samenhangen. Zodat je met jouw kind kunt praten over de gevolgen voor jongeren die dit meemaken. Online shaming maakt de gevolgen van het zonder toestemming doorsturen van intieme beelden (sexting misbruik) groter.

Waarmee werken we aan preventie en waarmee juist niet?

Het is belangrijk om te benadrukken dat het probleem begint bij sexting misbruik: wanneer intieme beelden, zonder toestemming, worden doorgestuurd.

Het probleem begint niet bij sexting. In verreweg de meeste gevallen gaat sexting namelijk goed en blijven de beelden tussen twee personen. Door dit met jouw kind te bespreken help je voorkomen dat jouw kind zonder toestemming beelden doorstuurt, of dat jouw kind zich schaamt of schuldig voelt wanneer beelden zonder toestemming worden doorgestuurd.

Wat is vaak onze eerste reactie na sexting misbruik?

De eerste reactie na sexting misbruik is belangrijk. Omdat met een juiste eerste reactie, victim blaming wordt voorkomen. Je spreekt van victim blaming wanneer een slachtoffer het gevoel krijgt schuldig te zijn aan wat hem/haar/hen overkomt.

Ouderavond KPN

Op 9 en 17 september organiseerde KPN in samenwerking met ervaringsdeskundige Francien Regelink, Fonds Slachtofferhulp, Rutgers en SOA Aids Nederland een online ouderavond voor haar klanten. Centraal stond: hoe praat je met je kinderen over sexting (misbruik).

Was jij er niet bij tijdens de KPN Ouderavond, maar wil je wel weten wat er besproken is?

Bekijk hier de ouderavond

Waar kun je terecht na online seksueel misbruik?

WTFFF.nl,  is een platform voor een door jongeren. Hier kan jouw kind terecht voor, onder andere, verhalen van andere jongeren die online seksueel misbruik meemaakten. Het bekijken en beluisteren van deze verhalen kan jouw kind herkenning en steun geven en ervoor zorgen dat schaamte en schuldgevoelens verminderen.

Ook kun je via WTFFF.nl direct in contact komen met de hulpverleners van het Centrum Seksueel Geweld, Helpwanted en Fier.

Centrum Seksueel Geweld (CSG)
Slaapt jouw kind bijvoorbeeld slecht door wat er gebeurd is? Piekert jouw kind veel? Voelt jouw kind zich somber of misschien zelfs depressief? Heb je vragen over de emotionele gevolgen voor jouw kind? Neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld via 0800-0188 of via de chat. De hulp van het CSG is gratis.

Helpwanted
Wil je samen met jouw kind bekijken welke mogelijkheden er zijn om beeldmateriaal te verwijderen? Of heb je vragen over online seksueel misbruik? Neem dan contact op met Helpwanted via 020 – 261 52 75 of via de chat. De hulp van Helpwanted is gratis.

Fier
Voelt jouw kind zich onveilig, onder druk gezet of bedreigd? Ben je op zoek naar informatie over de vervolgstappen die samen genomen kunnen worden? Dan kun je bij Fier terecht via 058 – 215 70 84 of via de chat. De hulp van Fier is gratis.

Slachtofferhulp Nederland
Heeft jouw kind behoefte aan contact met anderen die online seksueel misbruik meemaakten? Slachtofferhulp Nederland organiseert fysieke en online lotgenotengroepen, speciaal voor jongeren van 16-24 jaar.

Lesmodule WTFFF!? x Stukje van mij

Deze module is onderdeel van de les WTFFF!? X Stukje van mij  ter preventie van sexting misbruik. Onder begeleiding van een (gast)docent en aan de hand van het lied en de videoclip ‘Stukje van mij’ van singer songwriter MEAU, gaan de leerlingen met elkaar in gesprek over dit onderwerp. De les is gebaseerd op het jongerenplatform WTFFF!? – ontwikkeld vóór en dóór jongeren – van Fonds Slachtofferhulp.

Lesmodule WTFFF!? x Stukje van mij!?

Waarom deze les?

Preventie online seksueel misbruik
Met deze les werken we aan de preventie van sexting misbruik en andere vormen van online seksueel misbruik. Dit doen we door leerlingen te informeren, activeren en door schaamte, schuldgevoel en victim blaming zoveel mogelijk te voorkomen (de-stigmatiseren). Met iedere opdracht in de les werken we aan het behalen van de onderstaande leerdoelen. 

Leerdoelen

Informeren, activeren en de-stigmatiseren

Informeren: de les informeert leerlingen over wat sexting misbruik en online shaming betekent, wat de gevolgen zijn en waar je terechtkunt voor hulp, informatie of voor het (anoniem) delen van je verhaal.
Activeren: de les activeert leerlingen om een slachtoffer van sexting misbruik niet te shamen, maar te steunen en om de focus te verleggen van het slachtoffer naar de pleger. Daarnaast activeert de les om te praten over een ervaring met sexting misbruik, met bijvoorbeeld een ouder, vertrouwenspersoon op school of (anoniem) met een hulpverlener.
De-stigmatiseren: de les doorbreekt het taboe rondom online seksualiteit en creëert bewustwording over victim blaming.