Alle vormen van online pesten moeten actiever worden aangepakt

We weten steeds beter wat de gevolgen op de lange termijn zijn voor slachtoffers van pesten. Wordt het pesten daarmee minder? Helaas niet. De cijfers liegen er niet om. Dat roept de vraag op: doen we wel genoeg? Maar ook: hebben we alle vormen van pesten wel goed op het netvlies?

Nathalie Gaal-Franse
Senior beleidsmedewerker bij Fonds Slachtofferhulp

Er is ten opzichte van 2018 geen verbetering opgetreden voor leerlingen in het voorgezet onderwijs die worden gepest. Nog altijd wordt 5% minstens één keer per maand gepest. Het percentage leerlingen in het voortgezet onderwijs dat online gepest wordt (denk ook aan sexting misbruik of online shaming) steeg van 20% in 2018 naar 22% in 2021 (bron: NJi)

“Waarom deel je dan ook zo’n foto!”

Ondanks dat de meeste (middelbare) scholen een actief beleid voeren om (online) pesten te voorkomen, handelen scholen vaak reactief wanneer het gaat over een specifieke vorm van online pesten, namelijk: online seksueel misbruik. Deze vorm van online pesten neemt sneller toe dan dat de directe omgeving hierop kan inspelen. Schoolbesturen en docenten zijn handelingsverlegen of voelen zich niet bekwaam genoeg om over dit onderwerp te praten. Iemand helpen die buitengesloten wordt bij het sporten is natuurlijk ook van een ander kaliber dan omgaan met een slachtoffer van bijvoorbeeld sextortion. Dit terwijl de reactie vanuit de directe omgeving van een kind of jongere (waaronder de mentor, docent of conrector) vaak heel belangrijk is voor het verdere herstel na een traumatische gebeurtenis. Victim blaming ligt snel op de loer en kan de verwerking behoorlijk in de weg zitten.

Minder schaamte en schuld

Veel slachtoffers van pesten hebben last van schaamte en schuldgevoelens. Voor slachtoffers van online seksueel misbruik spelen die gevoelens extra sterk, omdat zij vaak denken zelf schuld te hebben aan wat hen is overkomen. Begin dit jaar lanceerde Fonds Slachtofferhulp WTFFF!?, een platform vóór en dóór jongeren over online seksueel misbruik. Op WTFFF.nl staan de echte verhalen centraal van vijf jongeren die online seksueel misbruik hebben meegemaakt. Door het bekijken en beluisteren van de verhalen kunnen gevoelens van (onder andere) schaamte en schuld bij jonge slachtoffers verminderen, waardoor zij minder drempels voelen om over een ervaring te praten met iemand in de naaste omgeving of met een professional. Ook kunnen jongeren op WTFFF!? anoniem hun eigen verhaal delen.

Veilig vertellen

Alle vormen van pesten moeten stoppen. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor scholen. Aan de hand van de vraag van jongeren, middelbare scholen en ouders, zet Fonds Slachtofferhulp nu de stap om WTFFF!? naar de klas te brengen. Aan de hand van lesmateriaal – volledig afgestemd op de doelgroep – openen we het gesprek over online seksueel misbruik op een laagdrempelige en taboedoorbrekende manier. Het is essentieel dat scholen actief beleid voeren op dit thema, zodat leerlingen weten dat het thuis, op school en bij de hulpverlening, veilig is om te vertellen.

Wanneer scholen weten hoe zij het gesprek kunnen voeren over online seksueel misbruik kan deze vorm van online pesten gestopt of zelfs voorkomen worden. Hier maakt Fonds Slachtofferhulp zich de komende tijd, met de waardevolle steun van donateurs en sponsoren, sterk voor!