‘Medische misser’ of ‘medische fout’. Is dat wel de juiste benaming?
In de praktijk wordt er vaak gesproken over medische missers en medische fouten. Maar wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld? En moeten we het niet anders noemen?
- ‘Misser’ en ‘fout’ zijn stevige woorden. Ze kunnen de indruk wekken dat het alleen gaat om verwijtbare en ernstige incidenten. Terwijl het ook om kleinere zaken kan gaan. Denk aan een arts die iets vergeet te onderzoeken waardoor de patiënt de volgende dag moet terugkomen.
- De termen wekken de indruk dat er bewust iets ‘fout’ is gedaan of ‘gemist’ door een zorgverlener, terwijl er in de meeste gevallen helemaal geen sprake is van opzet. In de praktijk gaat het vaak om een ongelukkige samenloop van omstandigheden.
- Beide termen suggereren dat iemand iets verkeerd heeft gedaan. Maar als er iets misgaat, hoeft dat helemaal niet aan de zorgverlener te liggen. Denk aan meetapparatuur die niet goed werkt of een fout in een computersysteem. Ook staat er niet vast dat er daadwerkelijk sprake is van een fout. In veel gevallen moet dat nog bewezen worden. Als dat al mogelijk is.
- In de medische wereld worden deze twee termen dan ook niet gebruikt. In plaats daarvan spreekt men van een medisch incident, een complicatie of calamiteit. Wat is wat?
Wat is het verschil tussen een medisch incident, complicatie en een calamiteit?
Tijdens een behandeling of operatie is er altijd een risico dat er iets misgaat. Bijvoorbeeld het ontstaan van een ontsteking. We noemen dit complicaties. Een zorgverlener bespreekt mogelijke complicaties vooraf met de patiënt. Complicaties zijn vooraf ingecalculeerd.
Tijdens een behandeling kunnen er natuurlijk ook dingen onbedoeld misgaan die niet ingecalculeerd waren. Bijvoorbeeld apparatuur die niet werkt, een arts die een bepaald onderzoek vergeet uit te voeren of een verkeerde dosis medicatie voorschrijft. Vaak heeft dit geen of slechts beperkt gevolgen voor de patiënt, soms wel. We noemen dit een incident.
De overtreffende trap van een incident is een calamiteit. Dan is de schade voor de patiënt zo groot dat ernstig letsel is opgetreden, bijvoorbeeld wanneer een verkeerd been is geamputeerd. Of nog erger, de patiënt is overleden.
Medische fouten of medische missers zijn termen die vaak voor in de mond liggen, maar dus eigenlijk de lading niet goed dekken. Maar hoe je ze ook noemt, Fonds Slachtofferhulp vindt het belangrijk dat slachtoffers gehoord worden en de juiste hulp ontvangen. En met slachtoffers bedoelen we zeker niet alleen patiënten. Zorgverleners worden als ‘second victim’ vaak ook getroffen.
Lees meer over ons programma medische incidenten.
